Ήμουν κι εγώ εκεί! Στο περίπτερο 12 της Δ.Ε.Θ. Περπάτησα στα βήματα του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου, συντροφιά με Βιβάλντι, Σούμπερτ, Κλωντ Ντεμπισύ, Λεό Ντελίμπ, Γιαν Τίρσεν κι έζησα μια μοναδική εμπειρία. Μυσταγωγικό ταξίδι στον κόσμο του Βαν Γκογκ. Στο μπλε, στο κίτρινο και στο γαλάζιο, στα ηλιοτρόπια και στα σιτοχώραφα με τα κοράκια, στους κήπους και στους ολλανδικούς δρόμους, στα βουνά, στα χωράφια και στον έναστρο ουρανό του, στο φιλοτεχνημένο απ’ τον ίδιο δωμάτιό του και στα πρόσωπα που συνταίριαξε δίπλα στο δικό του πορτρέτο.
Ο νους μας περισυλλέγει χιλιάδες εικόνες στη διάρκεια της ζήσης μας. Κάποιες απ’ αυτές πυροδοτούν συναισθήματα που μας κάνουν να γελάμε, να δακρύζουμε, να ενθουσιαζόμαστε, να ονειρευόμαστε, να ερωτευόμαστε. Αυτές είναι κι οι εικόνες που συνθέτουν τις πιο συναρπαστικές μας αναμνήσεις. Μια σπάνια ευκαιρία για να πλάσετε συναισθήματα είναι τούτος ο περίπατος και, το καλύτερο, μπορείτε να τα πάρετε μαζί σας γυρίζοντας στο σπίτι σας.
Πρόκειται για τη διάσημη πια, συναρπαστική έκθεση που είδαν δεκάδες χιλιάδες θεατές στην Αθήνα κι εκατομμύρια σ’ όλον τον κόσμο. Σειρά της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής να την περιηγηθούν. Να δουν, να μάθουν, να διαβάσουν, να θαυμάσουν το εικαστικό έργο ενός ιδιαίτερου ανθρώπου βραχύβιας, ταραχώδους ζωής, ο οποίος «έφυγε» απρόσμενα και σοκαριστικά απ’ τον γήινο κόσμο κι άφησε κληρονομιά στον πλανήτη μετα-ιμπρεσιονιστικά αριστουργήματα. Ιδιότυπης τεχνοτροπίας πίνακες ζωγραφικής που, όπως ο ίδιος πίστευε, εκτιμήθηκαν μετά τον θάνατό του αλλά η ανθρωπότητα θα τα δοξάζει εις το διηνεκές.
Αναφέρομαι σε μια μεγαλειώδη έκθεση. Μία μοναδική παρουσίαση των έργων του εμβληματικού κι αιρετικού, για τους συγχρόνους του καλλιτέχνη, σ’ έναν ατμοσφαιρικό, μελετημένο αρχιτεκτονικά χώρο. Ο επισκέπτης ελευθερώνει όλες τις αισθήσεις του, εφόσον η τεχνολογική μέθοδος παρουσίασης που επιλέχτηκε αναδεικνύει νέες οπτικές πλευρές και προοπτικές των έργων. Ο Βαν Γκογκ «αφηγείται» με εικόνες την ιστορία των δημιουργημάτων του, περιγράφει το ιστορικό, κοινωνικό αλλά και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγαλούργησε, καταγράφει και αναλύει τις δημιουργικές του περιόδους και αλληλεπιδράσεις, οι οποίες είχαν διεισδύσει και αγγίξει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, προβάλλει, δηλαδή, ολόκληρο τον κόσμο του.
Ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ γεννήθηκε το 1853 σε ολλανδικό χωριό. Εν ζωή το έργο του δε σημείωσε επιτυχία, ούτε ο ίδιος αναγνωρίστηκε ως σημαντικός καλλιτέχνης. Ωστόσο, μετά τον θάνατό του η φήμη του εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα και σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους όλων των εποχών.
Η επίδρασή του στα μεταγενέστερα κινήματα του εξπρεσιονισμού, του φωβισμού αλλά και της αφηρημένης τέχνης, εν γένει, θεωρείται καταλυτική.
Το 1880, σε ηλικία 27 ετών, ξεκινά να παρακολουθεί τα πρώτα του μαθήματα ζωγραφικής, ενώ ταξιδεύει στην ολλανδική επαρχία ζωγραφίζοντας θέματα που εμπνέεται απ’ αυτή. Το χειμώνα του 1885 παρακολουθεί μαθήματα στην Ακαδημία της Αμβέρσας, τα οποία όμως διακόπτονται πολύ σύντομα, αφού αποβάλλεται από καθηγητή της Ακαδημίας. Παρά το γεγονός αυτό, ο Βαν Γκογκ προλαβαίνει να έρθει σε επαφή με την ιαπωνική τέχνη, δανείζεται στοιχεία της ή μιμείται την τεχνοτροπία της. Αρκετές από τις προσωπογραφίες του περιλαμβάνουν σε δεύτερο πλάνο κάποιο έργο ιαπωνικής τέχνης.
Την άνοιξη του 1886 επισκέπτεται το Παρίσι, όπου και ζει με τον αδελφό του. Κατά την παραμονή του έρχεται σε επαφή με τους ιμπρεσιονιστές Εντγκάρ Ντεγκά, Καμίλ Πισαρό, Πωλ Γκωγκέν και Τουλούζ Λωτρέκ. Επηρεάζεται σημαντικά απ’ το κίνημα του ιμπρεσιονισμού και, ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τη χρήση του χρώματος. Δύο χρόνια αργότερα, το 1888, ο Βαν Γκογκ εγκαταλείπει τη γαλλική πρωτεύουσα και επισκέπτεται τη νότια Γαλλία και την περιοχή της Προβηγκίας. Την περίοδο αυτή επινοεί και μία ιδιαίτερη τεχνική των στροβιλισμάτων με το πινέλο, ενώ στους πίνακές του κυριαρχούν έντονα χρώματα, όπως κίτρινο, πράσινο, μπλε, με χαρακτηριστικά δείγματα τα έργα « Έναστρη νύχτα» και «Ηλιοτρόπια».
Το 1889 εισάγεται στο ψυχιατρικό κέντρο του Σαιν Ρεμύ, όπου και παραμένει έναν χρόνο πάσχοντας από κατάθλιψη. Εκεί συνεχίζει να ζωγραφίζει. Τον Ιούλιο του 1890 ο Βαν Γκογκ εμφανίζει συμπτώματα έντονης κατάθλιψης και, τελικά, αυτοπυροβολείται στο στήθος στις 27 Ιουλίου και πεθαίνει δύο ημέρες αργότερα. Δεν είναι απολύτως βέβαιο ποιο ήταν το τελευταίο του έργο, εικάζεται ότι είναι το « Σιτοχώραφα με κοράκια».
Μετά τον θάνατό του η φήμη του εξαπλώνεται ραγδαία, με αποκορύφωμα μεγάλες εκθέσεις έργων του απ’ το Παρίσι έως τη Νέα Υόρκη.
Στο περίπτερο 12 της Δ.Ε.Θ. όλα τα προηγούμενα μαζί με τους δεκάδες πίνακες, τα σκίτσα αλλά και τις κινούμενες εικόνες, προβάλλονται απ’ το φημισμένο σύστημα υψηλής τεχνολογίας SENSORY4 στους τοίχους, στην οροφή, σε αρθρωτά πετάσματα- οθόνες, στο πάτωμα. Πολυκάναλοι προβολείς εξαιρετικής ευκρίνειας με ήχο υψηλής πιστότητας δημιουργούν μία εκπληκτική απεικόνιση στις πολλαπλές επιφάνειες, συνθέτοντας μία μοναδική ρέουσα εμπειρία για τις αισθήσεις. Τα διαχρονικά αριστουργήματα του Βαν Γκογκ «ζωντανεύουν» κ ι ο επισκέπτης γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι τους. Αποκαλύπτουν την εποχή που δημιουργήθηκαν, το πώς ολοκληρώθηκαν, από που προήλθαν τα ερεθίσματα της έμπνευσής τους. Συμπλέκονται με τη ζωή και τα βιώματα του ζωγράφου, μας συνοδεύουν μέσα απ’ τις πολύχρωμες δημιουργίες του, τις έξοχα ενδεδυμένες με υποβλητικές μουσικές, σ’ ένα ταξίδι μαγικό και, θαρρείς, εξαγνιστικό.
Ζήστε την ξεχωριστή εμπειρία, προγραμματίστε έγκαιρα την επίσκεψή σας στο περίπτερο 12 της Δ.Ε.Θ.
ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ
