Στο πλαίσιο του 2ου Διεθνούς Εργαστηρίου Αρχαίου Δράματος, που ξεκίνησε στην περιοχή των Κρηνίδων την 1η Αυγούστου και υλοποιήθηκε υπό την αιγίδα και την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, δόθηκαν τρεις παραστάσεις στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, αποτέλεσμα εργασίας τριών καλλιτεχνών ομάδων . Δραματουργοί, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, φωτιστές, μουσικοί διέμεναν στην περιοχή κι εργάστηκαν μέσα στο αρχαίο θέατρο και σε άλλα σημεία του αρχαιολογικού χώρου, ενώ οι δοκιμές, οι προεργασίες κι όλο το concept ήταν ανοιχτά για το κοινό, λειτούργησαν δε ως ελεύθερο εργαστήρι για σπουδαστές και φοιτητές.
Οι δημιουργοί εμπνεύστηκαν από το αρχαίο δράμα κι έδωσαν στις δουλειές τους χαρακτήρα καλλιτεχνικό μεν, εκπαιδευτικό δε.
Τελευταία παράσταση, αυτή που έλαβε χώρα στη Βασιλική Β΄, Τετάρτη 22 Αυγούστου, δουλεύτηκε και παρουσιάστηκε από τη δημιουργική ομάδα του καλλιτεχνικού Διευθυντή του Φεστιβάλ Θοδωρή Γκόνη κι είχε θέμα τον μύθο των Λαβδακιδών. Τίτλος : «Οιδίπους- Ανασκαφή Δεύτερη». Ο ίδιος σημειώνει στο πρόγραμμα: «έναν αιώνα μετά την έναρξη των ανασκαφών στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, δύο ηθοποιοί, ένας σκηνοθέτης κι ένας χορευτής πραγματοποιούν μια ανάγνωση – ανασκαφή στην κορυφαία τραγωδία του Σοφοκλή “Οιδίπους Τύραννος» . Προσθέτει στη συνέχεια: «δεν πάμε να λύσουμε το αίνιγμα του Οιδίποδα, θέλουμε μόνο να αναζητήσουμε τα στοιχεία του τραγικού στην αυθεντική πηγή του. Προσπαθούμε να καταλάβουμε πού είναι η βαθύτερη σημασία του πράγματος. Προσπαθούμε να πούμε την ιστορία περισσότερο με τα χέρια και τον ιδρώτα, παρά με τα λόγια. Με τον τρόπο που ίσως θα την έλεγαν οι χειρώνακτες εργάτες και οι αρχαιολόγοι. Άλλωστε, τα κείμενα τι είναι; Σκάβοντάς τα, καταλαβαίνεις δυο- τρία πράγματα. Κι αυτά με τη σειρά τους μας διδάσκουν και μας υπενθυμίζουν ότι δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα».
Όπως προείπα, το εγχείρημα ήταν μεν καλλιτεχνικό, ο εκπαιδευτικός του χαρακτήρας δε ήταν ιδιαίτερα έντονος στη συγκεκριμένη παράσταση. Στον υποβλητικό χώρο της Βασιλικής Β΄ του αρχαιολογικού τόπου των Φιλίππων, που σήμερα χαρακτηρίζεται επίσημα από την Unesco μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, στήθηκαν σε οριζόντιες γραμμές τα καθίσματα κι ακριβώς απέναντι, ανάμεσα στους κίονες, στα σωζόμενα τείχη, στα μάρμαρα, στα πέτρινα και χωμάτινα μονοπάτια ξετυλίχτηκε ο μύθος των Λαβδακιδών, με άξονα τον Οιδίποδα σε απόδοση Μίνωα Βολανάκη, έτσι όπως τον επεξεργάστηκε η δημιουργική ομάδα.
Επρόκειτο για μια διδασκαλία – αφήγηση με δραματοποιημένες σκηνές από τον εξαιρετικό Θέμη Πάνου, έμπειρο ηθοποιό με θεατρικές περγαμηνές και κινηματογραφικά βραβεία, τον χορευτή Δημήτρη Σωτηρίου, που απέδωσε λιτά και ώριμα τον Τειρεσία και την Ιοκάστη ως φιγούρα σκοτεινή, θύμα της ειμαρμένης αλλά σε δεύτερη θέση, πίσω από τη λάμψη βασίλισσας. Επίσης, είδαμε τον ηθοποιό Θανάση Δήμου άλλοτε να ερμηνεύει χαρακτήρες κι άλλοτε ν’ αφηγείται, καθώς και τον ίδιο τον Θοδωρή Γκόνη ως κύριο αφηγητή, ενώ ερμήνευσε και τον ρόλο του βοσκού- θεματοφύλακα του φοβερού μυστικού, του οποίου η φανέρωση οδήγησε τον αιμομίκτη βασιλιά στην αυτοτιμωρία του.
Όλη η δράση ήταν τυλιγμένη στην αύρα του αρχαίου χώρου, ενώ οι κατάλληλοι φωτισμοί και ο ακατάπαυστος ήχος των τζιτζικιών μάς έδωσε την ικανοποίηση ότι ανήκουμε σε «ομάδα», όπου ακούμε μια ιστορία, βλέπουμε δραματοποιημένες σκηνές σε φυσικό χώρο και ξέρουμε ότι η παράσταση είναι θεατρική διδασκαλία.
Το «δια ταύτα» της συγκεκριμένης παράστασης: το ιστορικό του Οιδίποδα, συμπυκνωμένο σε εξήντα περίπου λεπτά, έγινε πλήρως κατανοητό σε θεατές που είχαν συγκεχυμένες γνώσεις ή σε καινούργιους που έχουν «νωπές επαφές» με το αρχαίο δράμα.
Συντελεστές:
Απόδοση: Μίνως Βολανάκης
Δημιουργική Ομάδα: Θοδωρής Γκόνης, Θέμης Πάνου, Θανάσης Δήμου, Δημήτρης Σωτηρίου, Ανδρέας Γεωργιάδης, Μιχάλης Αγγελίδης
ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ