Τα κατάφερα. Να είμαι ανάμεσα σε κείνους, που το βράδυ της περασμένης Παρασκευής περιμέναμε την έναρξη της παράστασης του Κ.Θ.Β.Ε, για την οποία τόσα καλά είχα ακούσει, είχα διαβάσει μα δεν είχα δει.
Στο ισόγειο του Βασιλικού Θεάτρου, σαν έφτασε η ώρα, κινηθήκαμε οι θεατές να κατέβουμε τις σκάλες που οδηγούν στο Φουαγιέ. Μας αιφνιδίασαν τέσσερις νέοι άνθρωποι μ’ ένα ποτήρι γεμάτο, με κάτι μικρό ή μεγάλο κίτρινο επάνω τους κι ένα κομμάτι ποιητικής τέχνης του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι στα χείλη. «Ταξιθέτης» ο Β.Μ. μοιρασμένος σε τέσσερα στόματα, αναπάντεχος «συνοδός» ως τα καθίσματα, με τους πιο γνωστούς στίχους του δώρο-καλωσόρισμα:
«Ελάτε να μάθετε – απ’ το βελούδινο σαλόνι του τάγματος των αρχαγγέλων το πρωτόκολλο που ήρεμα τα χείλη ξεφυλλίζει όπως η μαγείρισσα το βιβλίο των συνταγών.
Πηγαίνετε – Η σάρκα πάει να με τρελάνει -κι όπως αλλάζει χρώμα ο ουρανός- Πηγαίνετε – θα είμαι άψογα τρυφερός,
δεν είμαι άντρας εγώ, είμαι ένα σύννεφο με παντελόνια!»
Ξύλινες καρέκλες σε τέσσερις σειρές κι απέναντι ο τοίχος. Κι ένα μηχάνημα- προτζέκτορας. Κι οι τέσσερις Β.Μ. σε μια εξαίσια διάδραση. Λόγια με βλέμματα. Δικά τους και δικά μας. Ενέργεια και σκέψεις. Δική τους και δικές μας. Ευφυείς ανατροπές στη δράση τους, στις κινήσεις τους, στην εξιστόρηση-αφήγηση του βίου και της πολιτείας του Μαγιακόφσκι και οι ταχύτατοι κύκλοι-στροφές στο μυαλό μας, έφεραν αξιοθαύμαστη ισορροπία στις δύο πλευρές. Μέγα επίτευγμα σε μια παράσταση –περφόρμανς και, μάλιστα, δίχως απόσταση ανάμεσα στη σκηνή και στην πλατεία.
Αυτός ο επαναστάτης με αιτία Ρώσος φουτουριστής ποιητής, με την γενεσιουργό τρέλα του και την τόλμη του, με τα πάθη και τα παθήματά του, με την τέχνη του και τα αντιδραστικά του βήματα, τα οράματά του και το ευμέγεθες θράσος του να εναντιωθεί στην καθεστηκυία τάξη πραγμάτων της εποχής του στην τσαρική Ρωσία, ζωντάνεψε μπροστά μας πολυδιάστατα, χάρις στην ευρηματικότητα της Ελεάνας Τσίχλα και παρέδωσε μαθήματα γύρω από τα «αντί» που χρειάζεται ο υποτελής για να σημειώσει μια κάποια πρόοδο, να κάνει μερικά βήματα προς την ελευθερία, την αξιοπρέπεια, την ελεύθερη έκφραση, χάρις στην έξοχη απόδοση τεσσάρων ταλαντούχων νέων ηθοποιών.
Ο Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Μαγιακόφσκι υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Ρώσους ποιητές και καλλιτέχνες του 20ού αιώνα αλλά και ο κορυφαίος εκπρόσωπος του ρωσικού Φουτουρισμού. Γεννήθηκε στη Βαγδάτη της Γεωργίας στις 7 Ιουλίου του 1893.
Από τα 14 του ασπάστηκε τον Σοσιαλισμό συμμετέχοντας ενεργά σε αντιτσαρικές διαδηλώσεις. Μετά τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα του, ο Βλαντιμίρ μαζί με τη μητέρα και τις δύο αδελφές του μετακόμισαν στη Μόσχα. Το 1908 έγινε μέλος του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος και φυλακίστηκε επανειλημμένα για τη δράση του. Στο κελί της απομόνωσης άρχισε να γράφει τα πρώτα του ποιήματα. Όταν αποφυλακίστηκε, σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Μόσχας και προσχώρησε στο κίνημα των Ρώσων Φουτουριστών, όπου γρήγορα διακρίθηκε κι έγινε ο κύριος εκπρόσωπός τους. Το 1912 ο κύκλος των Ρώσων Φουτουριστών εξέδωσε μανιφέστο με τίτλο «Χαστούκι στο γούστο του κοινού». Το κίνημα του Φουτουρισμού ανήγαγε σε φετίχ του το μέλλον και ύμνησε την τεχνολογική εξέλιξη.
«Ένα βρυχώμενο αυτοκίνητο αγώνων είναι πιο όμορφο από τη Νίκη της Σαμοθράκης» υποστήριζε ο Ιταλός Τ. Μαρινέτι, βασικός εκπρόσωπος του κινήματος. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι ρώσοι συνοδοιπόροι του: «Το παρελθόν είναι στενάχωρο. Η Ακαδημία, ο Πούσκιν, ο Ντοστογιέφσκι, ο Τολστόι, είναι πιο ακατανόητοι κι από ιερογλυφικά» γραφόταν στο Μανιφέστο. Οι φουτουριστές συνήθιζαν να διαβάζουν ποιήματά τους καταμεσής του δρόμου, έριχναν τσάι στο ακροατήριό τους και γενικά έκαναν το παν για να ενοχλούν τον καθωσπρεπισμό των αστών. Από την εποχή αυτή, η ποίηση του Μαγιακόφσκι άρχισε να γίνεται επιθετική και προκλητική με έντονα τα στοιχεία της υπερβολής, της υπεροψίας και της αυτοαναφοράς. Το 1915 δημοσιεύει το πρώτο μεγάλο του ποίημα, το «Σύννεφο με Παντελόνια», ενώ το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου γνωρίζει και ερωτεύεται τη Λιλή Μπρικ, γυναίκα του εκδότη του Όσιπ Μπρικ. Με την έκρηξη της Οκτωβριανής Επανάστασης, ο Μαγιακόφσκι υποστήριξε με πολλούς τρόπους το νέο καθεστώς. Έγραφε στρατευμένα ποιήματα -Ωδή στην Επανάσταση, Αριστερή Πορεία- άρθρα, βιβλία για παιδιά και ζωγράφιζε αφίσες και σκίτσα, τα οποία συνόδευε με στίχους και συνθήματα. Το 1924 έγραψε μία ελεγεία 3.000 στίχων για τον θάνατο του Λένιν.
Ο Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι αυτοκτόνησε στις 14 Απριλίου του 1930, μετά από προσωπικά και επαγγελματικά προβλήματα αλλά και απογοητευμένος από την άρνηση των Αρχών να του επιτρέψουν να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Η σφαίρα τον βρήκε ξαπλωμένο στο γραφείο του, στο σπίτι της οδού Λιουμπιάνκα, που σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο. Τα τελευταία τρία χρόνια της ζωής του εξέδωσε δύο θεατρικά έργα, τον «Κοριό» και το «Λουτρό», ασκώντας κριτική στη σοβιετική γραφειοκρατία.
Όλη η βιογραφία του Μαγιακόφσκι δραματοποιήθηκε από τους Ελεάνα Τσίχλη και Γιώργο Νούση και η παράσταση είναι ένα ιδιαίτερο έργο θεατρικής τέχνης, αποσύροντας το αναλόγιο παντελώς, φέρνοντας τη δράση στη σκηνή και συνταιριάζοντας υποκριτική και σωματικό θέατρο, μουσική και τεχνολογία, χωρίς να παραλείπει κανένα στοιχείο απ’ την πλούσια σε γεγονότα βιογραφία της σύντομης ζωής του Ρώσου ποιητή. Ευρήματα απλά μεν, μα τόσο ουσιαστικά. Εξαιρετικοί συμβολισμοί με σχήματα και εικόνες, συγχρονισμένες κινήσεις και μια γραφομηχανή-εργαλείο, ως αξιοθαύμαστος υπαινιγμός υποτέλειας, ως μηχάνημα παραγωγής ήχου κι ως πειστική απόδειξη ευρηματικής σκηνοθετικής μπαγκέτας.
Πρόκειται για ένα καλοκουρδισμένο σύνολο δεξιοτήτων που κερδίζει σε όλα τα σημεία τους θεατές, έστω κι αν ανάμεσά τους υπάρχουν και μερικοί που δε συμφωνούν με το «αντί» στην όποια μορφή εξουσίας. Όπου τη συναντήσετε, σπεύσατε. Η παράσταση οργώνει τη Θεσσαλονίκη και μπράβο στους συντελεστές και στη διοίκηση του Κ.Θ.Β. Ε. που το επιχειρούν.
Ταυτότητα:
Σύλληψη – Ιδέα: Ελεάνα Τσίχλη – Γιώργος Νούσης
Δραματουργική Επεξεργασία : Ελεάνα Τσίχλη – Γιώργος Νούσης
Σκηνοθεσία: Ελεάνα Τσίχλη
Σκηνογραφική επιμέλεια – Κοστούμια: Τίνα Τζόκα
Φωτογράφιση: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση παραγωγής: Φιλοθέη Ελευθεριάδου
Συμμετέχουν οι ηθοποιοί: Κατερίνα Αλέξη, Φανή Αποστολίδου, Νίκος Μήλιας, Γιώργος Νούσης
ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ
