Θα πω λίγα λόγια για να γνωρίζετε για τα δικαιώματα των έγγαμων ανηλίκων και μετά θα παραθέσω τις σχετικές διατάξεις Αστικού Κώδικα και Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Οι ανήλικοι που τελούν γάμο είναι περιορισμένα ικανοί, αφού δεν έχουν συμπληρώσει το 18 έτος για να έχουν πλήρη ικανότητα δικαιοπραξίας. ΄Ομως οι έγγαμοι ανήλικοι απολαμβάνουν επιπλέον δικαιώματα σύμφωνα με τις πιό κάτω διατάξεις,σε σχέση με τους άγαμους ανήλικους λόγω του γάμου τους, εφόσον είναι νόμιμος κατόπιν δικαστικής αδείας.
Σχετικά όχι μόνο με την προσωπική εκπαίδευση, συντήρηση του τέκνου, αλλά και με την νόμιμη εκπροσώπησή του στους υπόλοιπους τομείς της προσωπικότητάς του θα πρέπει να δεχθούμε ότι ‘εχει την εξουσία να επιχειρεί μόνος του ο έγγαμος ανήλικος τις δικαιοπραξίες αυτές, εκτός από θέματα γονικής μέριμνας που αφορούν την διοίκηση της περιουσίας του, με την επιφύλαξη των παρακάτω άρθρων. Δηλαδή σε σχέση με τα παραπάνω παύουν οι εξουσίες των γονέων του έγγαμου ανηλίκου, διότι θεωρείται ότι υπάρχει ασυμβίβαστο με τις υποχρεώσεις έγγαμης συμβίωσης άρθρου 1386 Α.Κ.
Σε περιπτώσεις που δεν έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει ο ανήλικος κατ΄ άρθρο 137 Α.Κ. λόγω νομικής αδυναμίας αποφασίζει μόνος του ο άλλος ενήλικος σύζυγος (άρθρο 1387 παρ 1 εδ. β) και όχι οι γονείς του. Για περίπτωση εγγάμων ανηλίκων ( και των δύο) γίνεται δεκτό κατά μιά άποψη ότι μιλάμε για έννομες σχέσεις, που επιφέρουν έννομα αποτελέσματα.
Σχετικά τα άρθρα 137 Α.Κ. και 594 Κ.Πολ.Δ
‘Αρθρο 137 Αστικού Κώδικα
Ανήλικος που τελεί γάμο – Ο έγγαμος ανήλικος μπορεί να επιχειρεί μόνος του κάθε δικαιοπραξία απαραίτητη για να συντηρεί ή να βελτιώνει την περιουσία του ή για να αντιμετωπίζει τις ανάγκες της προσωπικής του συντήρησης και εκπαίδευσης, καθώς και τις τρέχουσες ανάγκες της οικογένειάς του. Μπορεί επίσης: 1. να εκμισθώνει μόνος τα ακίνητά του, αστικά ή αγροτικά, το πολύ για μια εξαετία 2. να εισπράττει μόνος του εισοδήματα από την περιουσία του 3. να διεξάγει μόνος του κάθε δίκη σχετική με τις παραπάνω δικαιοπραξίες.
*Οι διατάξεις των άρθρων 594 και 592 ΚΠΟΛΔ παρατίθενται όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο τέταρτο του άρθρου 1 Ν.4335/2015,ΦΕΚ Α 87 και εφαρμόζονται για τα κατατιθέμενα από τις 1.1.2016 ένδικα μέσα και αγωγές.
594 ΚΠΟΛΔ – ‘Ασκηση αγωγής από ανήλικο
Οι ανήλικοι που συνάπτουν γάμο και τα πρόσωπα που βρίσκονται σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση μπορούν να ασκούν μόνοι τους τις κατά το άρθρο 592 αγωγές και να εμφανίζονται στο δικαστήριο, όταν αυτές εκδικάζονται, χωρίς τη συγκατάθεση οποιουδήποτε άλλου προσώπου.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΤΟ ΓΑΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΥΜΒΙΩΣΗ
Αρθρο 592 ΚΠΟΛΔ – Γαμικές διαφορές-Εκδικαζόμενες διαφορές
Κατά την ειδική διαδικασία των οικογενειακών διαφορών δικάζονται οι γαμικές διαφορές, οι διαφορές από την ελεύθερη συμβίωση, οι διαφορές από τις σχέσεις γονέων και τέκνων, και οι λοιπές οικογενειακές διαφορές που ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου αυτού:
Οι γαμικές διαφορές αφορούν:
α) το διαζύγιο,
β) την ακύρωση γάμου,
γ) την αναγνώριση της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας γάμου,
δ) τις σχέσεις των συζύγων κατά τη διάρκεια του γάμου, οι οποίες πηγάζουν από αυτόν, εκτός από τις υπαγόμενες στην παράγραφο 3 του άρθρου αυτού.
Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και οι διαφορές που προκύπτουν από το ν. 3719/2008 για την ελεύθερη συμβίωση.
- Οι διαφορές από τις σχέσεις γονέων και τέκνων αφορούν: α) την προσβολή της πατρότητας, β) την προσβολή της μητρότητας, γ) την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει σχέση γονέα και τέκνου ή γονική μέριμνα, δ) την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή είναι άκυρη η εκούσια αναγνώριση ενός τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του ή η εξομοίωσή του με τέκνο γεννημένο σε γάμο λόγω επιγενόμενου γάμου των γονέων του, καθώς και την προσβολή της εκούσιας αναγνώρισης, ε) την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή είναι άκυρη υιοθεσία ή τη λύση της, στ) την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει επιτροπεία.
- Οι λοιπές οικογενειακές διαφορές αφορούν: α) τον καθορισμό, τη μείωση ή την αύξηση της συνεισφοράς του καθενός από τους συζύγους για τις ανάγκες της οικογένειας, της διατροφής που οφείλεται λόγω γάμου, διαζυγίου ή συγγένειας, των δαπανών τοκετού και της διατροφής της άγαμης μητέρας, καθώς και της διατροφής της μητέρας από την κληρονομική μερίδα που έχει επαχθεί στο τέκνο που αυτή κυοφορεί, β) την άσκηση της γονικής μέριμνας αναφορικά με το τέκνο κατά τη διάρκεια του γάμου, και σε περίπτωση διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή όταν πρόκειται για τέκνο χωρίς γάμο των γονέων του, τη διαφωνία των γονέων κατά την κοινή άσκηση από αυτούς της γονικής τους μέριμνας, καθώς και την επικοινωνία των γονέων και των λοιπών ανιόντων με το τέκνο, γ) τη ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης και της κατανομής των κινητών μεταξύ συζύγων, δ) κάθε άλλη περιουσιακού δικαίου διαφορά, που απορρέει από τη σχέση των συζύγων, ή των γονέων και τέκνων.
- Σε περίπτωση διαζυγίου και κατά την ίδια διαδικασία της παραγράφου 1 μπορεί να ενωθεί ή συνεκδικασθεί η απαίτηση του αναίτιου συζύγου για ηθική βλάβη.
Λοιπές σχετικές διατάξεις
`Αρθρο 1350 Αστικού Κώδικα
`Οροι για τη σύναψη γάμου – Για τη σύναψη γάμου απαιτείται συμφωνία των μελλονύμφων. Οι σχετικές δηλώσεις γίνονται αυτοπροσώπως και χωρίς αίρεση ή προθεσμία.
Οι μελλόνυμφοι πρέπει να έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους. Το δικαστήριο μπορεί, αφού ακούσει τους μελλονύμφους και τα πρόσωπα που ασκούν την επιμέλεια του ανηλίκου, να επιτρέψει το γάμο και πριν από τη συμπλήρωση αυτής της ηλικίας, αν η τέλεσή του επιβάλλεται από σπουδαίο λόγο.
`Αρθρο 127 Αστικού Κώδικα
Ενήλικος -`Οποιος έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του (ενήλικος) είναι ικανός για κάθε δικαιοπραξία.
‘Αρθρο 129 Αστικού Κώδικα
Περιορισμένα ικανοί – Περιορισμένη Ικανότητα για δικαιοπραξία έχουν: 1. οι ανήλικοι που συμπλήρωσαν το δέκατο έτος 2. όποιοι βρίσκονται σε μερική στερητική δικαστική συμπαράσταση 3. όποιοι βρίσκονται σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση”.
Γιώργος Π. Γιαγκουδάκης, Δικηγόρος Καβάλας
Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων – Οικογενειακού δικαίου
https://kavala-lawyer.blogspot.gr
giagkoud@yahoo.com