Ο παλιάς κοπής άνθρωπος έχει μοχθήσει, έχει δημιουργήσει, έχει κατασκευάσει, έχει απογοητευτεί, έχει τσακιστεί, έχει ανανήψει, έχει αγωνιστεί. Δηλαδή, έχει γνωρίσει τη ζωή στην ασχήμια της, στον πόνο της, στις μικρές χαρές της κι έχει γίνει κουβάρι μαζί της.
Παλιάς κοπής άνθρωπος και δη γυναίκα, θα πει τσαγανό, πείσμα, υπομονή και γενναιοδωρία, επιμονή, συμβιβασμός, αλλά και μεγαλοψυχία.
Ιστορίες με αλήθειες, σημαντικά γεγονότα, ιδιαίτερα ανθρώπινα πορτρέτα, στα εννιά σπαράγματα -διηγήματα της Τασούλας Γεωργιάδου. Όλα τρέχουν στα μάτια μας και η ψυχή μας γίνεται κοινωνός ιστορικών καταστάσεων, συναισθηματικών παλινδρομήσεων και, αίφνης, χωνεύουμε τις σελίδες και μπαίνουμε μέσα στη δράση. Η αφήγηση μάς αφορά, ο χρόνος μεταλλάσσεται σε ενεστώτα, ζούμε τη ζωή που δε ζήσαμε. Το κέρδος, από ένα τέτοιο αληθιστόρημα.
Είμαι βέβαιος, ότι η συγγραφέας- πριν ξεδιπλώσει τους ανθρώπους της παλιάς κοπής μιας άλλης εποχής, σε διαστάσεις μυθιστορήματος- μελέτησε, άκουσε, βυθίστηκε σε αφηγήσεις ζωντανές. Χρειάστηκε χρόνο, υποθέτω, επειδή η καλή έκβαση του εγχειρήματος αποδίδεται, κυρίως, στη συστηματική του προετοιμασία. Θαρρώ, «απέκτησε» πρώτα σχέσεις οικειότητας με τους αφηγητές- ήρωες, με τις αδυναμίες τους, τα πάθη τους και τα παθήματά τους.
Ο μόχθος, η ψυχή, η ανάγκη, το φιλότιμο, η αγωνία, η οργή, η ελπίδα, ο αγώνας. Όλα ένα πολύμορφο ψηφιδωτό με αρχή και τέλος. Σαν τους «παλιάς κοπής» ήρωες, που δε χορταίνεις να τους χαζεύεις, όταν τους συναντάς.
Στις «Αληθινές» η Τασούλα Γεωργιάδου δεν κράτησε ιδεολογικές αποστάσεις. Τις άπλωσε όπως τις ήθελε στο «Εκδρομή στον δυτικό Ταΰγετο», όπου η σύλληψη και απόδοση της ιδέας για απαρτίωση του σώματος των διηγημάτων, σχετίζεται με την περιέρρευσα ατμόσφαιρα στον χώρο της αριστεράς, προφανώς από μια ανάγκη να καταγραφούν μαρτυρίες από την πλευρά των ηττημένων στον καταραμένο εμφύλιο.
Κράτησε όμως, ίσες κοινωνικές ή ταξικές ιδιαιτερότητες, ωστόσο, η εξιστόρηση ισορρόπησε στο σημείο εκείνο που το προσωπικό βίωμα μιας ηρωίδας ή ενός ήρωα, εναγκαλιζόταν το συλλογικό δράμα και αντίστροφα. Γράφει στο «Αντί της άλλης- α»:
«Η μοίρα του κοριτσιού! Αν ήμουν αγόρι… Τι έγινε που σήκωσα φωνή, που έκλαψα, που δεν έτρωγα μια εβδομάδα και λιποθύμησα από αδυναμία(…) «όχι! τι τα θέλει τα γράμματα κορίτσια πράμα, ας πάει να μάθει ράψιμο δω παραδίπλα στην Κυρά- Κίτσα, όπως τόσα άλλα προκομένα κορίτσια».
Οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας κουβάλησαν μαζί τους και τις ρίζες τους στην Ελλάδα, με την ανταλλαγή το 1923 με 24. Συνήθειες κι απόψεις. Έθιμα και παραδόσεις.
Ένας άλλος πόλος των ενδιαφερόντων της συγγραφέως επικεντρώθηκε στον Λόγο, στις πολλαπλές του εκφάνσεις. Η ελληνική γλώσσα, η ανθρώπινη φωνή, οι ποικίλες διάλεκτοι και τρόποι εκφοράς του λόγου, συγκρότησαν το μαγνητικό πεδίο των ερευνητικών της ενασχολήσεων. Υπέρμαχος της δημοτικής, θιασώτις της Λαϊκής λαλιάς, αξιοποιεί στο βιβλίο τη γλωσσική περιουσία των λαϊκών ανθρώπων. Περπατάει μπρος- πίσω στον χρόνο και φέρνει στις σελίδες της τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Κοινός παρονομαστής η ελληνική παράδοση, τα ήθη και έθιμα, ίσως σήμερα ξεπερασμένα, αλλά να που όλα ζωντανεύουν στις «Αληθινές». Πλάι στον Τζίμυ-πρώην Μίμη- κολλάει ο Περικλής και πλάι στο Σικάγο η Χαλκίδα. Κοντά στον γάμο «κρέμεται» στο «ράφι» η Θεοδώρα, μέχρι που το προξενιό τής έφερε τον Τομ και της τσάκισε το όνειρο μιας παντρειάς με τον «Κλαρκ Γκέιμπλ». Τα πήρε ο άνεμος τα όνειρά της στην «Αμερικάνα», όπου το στόρι εξελίσσεται στα μέσα του 20ου αιώνα.
Παρότι ο όρος «λογοτεχνία» έχει αμέτρητες εξηγήσεις ή κανόνες, αναλύσεις, εξειδικεύσεις, απορρίψεις, προσθέσεις, γενικεύσεις και συνδέσεις με άλλες μορφές τέχνης (καλές τέχνες, ποίηση) ή τη φιλολογία, στα ενεά διηγήματα του βιβλίου της Τασούλας Γεωργιάδου μπορούμε να πούμε ότι σε γενικές γραμμές όλες οι παραπάνω παράμετροι αντιμετωπίστηκαν από τη συγγραφέα σαν μια ιδιαίτερη και ιδιόμορφη γλωσσική κατασκευή, η οποία ξεφεύγει από τη συνηθισμένη χρήση της γλώσσας. Πλήθος επιθέτων, μεταφορών, παρομοιώσεων, ρημάτων σε όλους τους χρόνους, απαρεμφάτων, περιγραφών γλαφυρών άλλοτε ή λυρικών και ρεαλιστών συνάμα, συνδέουνε τη λογοτεχνία με την αισθητική λειτουργία και την απόλαυση.
Στην τελευταία σελίδα αυτής της πρώτης συλλογής διηγημάτων της συμπατριώτισσάς μας Τασούλας Γεωργιάδου, διαβάζουμε στα «Χέρια και χέρια»:
«Γύρω στις πέντε μετά τον απογευματινό καφέ σηκώθηκαν να φύγουν. Έβαλε ο πατέρας τρία κιβώτια με κρασιά, συμπλήρωσε η μάνα με καλούδια. Χυλοπίτες, τραχανά, τσουρέκια, χόρτα, φρούτα διάφορα, γλυκά του κουταλιού, μέχρι και λουλούδια από τον κήπο».
Και μένουμε με τη νοστιμιά στο στόμα, με τη γλύκα της ανάγνωσης και με την απόλαυση του ταξιδιού σε παρελθόντες καιρούς, τότε που οι άνθρωποι μοιράζονταν χαρές, έγνοιες, λύπες, προβλήματα, τότε που η φοβέρα και η σκλαβιά σκίαζε τον τόπο, τότε που ένας γάμος ήταν μέγα πολιτιστικό γεγονός και μια απώλεια, οδυνηρός καημός.
Διαβάζοντάς το με πήγε και στον «Κοινό Λόγο» της Έλλης Παπαδημητρίου και στα «Βουρλά» της Φιλιώς Χαϊδεμένου και στην «Κυρά της Ρω» από το Καστελόριζο, στο «Γκιακ» του Δημοσθένη Παπαμάρκου, αλλά έμενα μέσα στο σπονδυλωτό έργο «Αληθινές παλιάς κοπής» της Τασούλας Γεωργιάδου από την αρχή έως το τέλος.
Βιογραφικό
Η Τασούλα Γεωργιάδου (Καβάλα 1956) είναι επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών. Σπούδασε Χημεία στο ΑΠΘ και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές MSc στην «Προστασία Μνημείων», MEd στις Τεχνολογίες Πληροφορικής κ Επικοινωνιών και Phd στη «Διδακτική των Φυσικών Επιστημών». Δίδαξε στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, είναι συγγραφέας σχολικών εγχειριδίων και ψηφιακού υλικού Χημείας, όπως και συγγραμμάτων Διδακτικής ΦΕ και Περιβαλλοντικής Εκ/σης. Έχει περί τις ογδόντα δημοσιεύσεις. σε επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια. Με την αφυπηρέτησή της προσπαθεί να ασχοληθεί με τον πεζό λόγο. Έχει δημοσιεύσει διηγήματα/αφηγήσεις/ χρονογραφήματα σε λογοτεχνικά έντυπα, εφημερίδες και ιστοτόπους ποικίλης ύλης. Οι «Αληθινές» είναι η πρώτη της συλλογή διηγημάτων.
ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ
