Δεκαετίες τώρα ο θερινός «Ζέφυρος» είναι ο μοναδικός χώρος στην Καβάλα με μεγάλη οθόνη και σκέπαστρο τον ουρανό με τ’ άστρα, όπου οι Καβαλιώτες και όχι μόνο, ταξιδεύουν – μόλις πέσει ο ήλιος- σε κόσμους «παραμυθιού» είτε ρεαλιστικά είτε φανταστικά , κι απολαμβάνουν παγκόσμια αριστουργήματα της έβδομης τέχνης.
Πιθανώς να μη μυρίζει σήμερα αγιόκλημα και γιασεμί, φέρνει αυτόματα όμως, αναμνήσεις από βραδιές με πανσέληνο και γλάρους – άσπρα μαργαριτάρια στη νυχτιά – χαλίκια και χοτ-ντογκ. Διαθέτει ξεχωριστή προσωπικότητα, στιλ, φανατικό κοινό και μια ιδιαίτερη, νοσταλγική αισθητική, άρρηκτα συνδεδεμένη με καλοκαίρι και Ελλάδα. Όχι, όσο κι αν μας κολακεύει να το πιστεύουμε, τα θερινά σινεμά δεν είναι ελληνική αποκλειστικότητα, είναι όμως μέρος μιας τρυφερής, απολαυστικής, νοσταλγικής ιστορίας, γραμμένης με εικόνες Ελλάδας (τη Μελίνα στη Στέλλα και την Αλίκη στο ναυτικό), γλυκό του κουταλιού, γκαζόζα και καλαμπόκι σκασμένο.
Οι πρώτοι θερινοί κινηματογράφοι στην Ελλάδα ανοίγουν τη δεκαετία του 1910. Μια αυλή ή μια ταράτσα με λίγο χαλίκι, μερικές πάνινες καρέκλες κι ένα άσπρο κομμάτι ως οθόνη, είναι αρκετά για να δημιουργηθούν οι πρώτοι ανοιχτοί χώροι προβολής, που συνδυάζουν το σινεμά με τη νυχτερινή διασκέδαση . Το εισιτήριο καθιερώνεται δύο δεκαετίες μετά, όταν οι θερινοί έχουν πια εξαπλωθεί για να φτάσουν μεταπολεμικά σε μια αλματώδη ανάπτυξη
Γενιές Ελλήνων μεγαλώνουν με εικόνες, γεύσεις και μυρωδιές από ποπ κορν και γλυκό βύσσινο, παγωτό χωνάκι και τυρόπιτα, χαλίκι κάτω από τα πόδια και πλαστική καρέκλα μπροστά από μια μεγάλη οθόνη. Ωστόσο, όσοι πιστεύουν ότι τα θερινά είναι ελληνική «πατέντα» και αποκλειστικότητα, προφανώς κάνουν λάθος. Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι στην Ελλάδα έχουν υπάρξει (και συνεχίζουν να υπάρχουν) οι ωραιότεροι θερινοί κινηματογράφοι του κόσμου, όμως ως πρώτος, τουλάχιστον στο βιβλίο Γκίνες, έχει καταχωριστεί θερινός στην πόλη Μπρουμ της Αυστραλίας, ο οποίος λειτούργησε πρώτη φορά το 1916 στην Chinatown της περιοχής (από την αγάπη μιας οικογένειας Κινέζων στο σινεμά).
Στην Καβάλα ο θερινός «Ζέφυρος» άρχισε να λειτουργεί στη θέση που είναι και σήμερα, το 1987 . Στυλοβάτης η κινηματογραφική Λέσχη Καβάλας και ο Σ.Φ.Γ.Τ. Καβάλας. Ενα από τα πρόσωπα που η εθελοντική του προσφορά -εργασία σε κάθε επίπεδο διαρκεί 30 ολόκληρα χρόνια , αφού και τώρα άοκνα προσφέρει, είναι η Ζωή Βυζοβίτη. Αναγνώρισηπου δικαιούται από όλους τους κινηματογραφόφιλους της πόλης.
Η ομάδα της Κινηματογραφικής Λέσχης επέλεξε για φέτος μια σειρά από εξαιρετικές ταινίες διεθνούς ρεπερτορίου και οι προβολές, όπως είναι γνωστό, ξεκίνησαν 3 Ιουλίου.
To υπόλοιπο πρόγραμμα του ΖΕΦΥΡΟΥ 2017
21-27/8 Νερούδα (Neruda) Δραματική 2016 | Έγχρ. | Διάρκεια: 107′ Χιλιανή ταινία, σκηνοθεσία Πάμπλο Λαραΐν με τους: Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, Μερσέντες Μοράν, Λουίς Νιέκο Το 1948 η χιλιανή κυβέρνηση θέτει το κομουνιστικό κόμμα της χώρας εκτός νόμου και ο αστυνομικός Όσκαρ Περουσονό αναλαμβάνει να συλλάβει τον γερουσιαστή και διάσημο ποιητή Πάμπλο Νερούδα. Εκείνος όμως σχεδιάζει να διαφύγει από τη χώρα για την Αργεντινή. Ποιητική και σε πολλά σημεία μυθοπλαστική βιογραφία, η οποία αποδίδει με πρωτότυπο τρόπο το πνεύμα του σπουδαίου λογοτέχνη, ενώ στοχάζεται πολυδιάστατα πάνω στην καλλιτεχνική δημιουργία και την αληθινή ζωή.
28/8 – 3/9 Ο Επιφανής Πολίτης (El Ciudadano Illustre / The Distinguished Citizen) Δραματική κομεντί 2016 | Έγχρ. | Διάρκεια: 118′ Αργεντίνικη ταινία, σκηνοθεσία Γκαστόν Ντιπράτ, Μαριάνο Κον με τους: Όσκαρ Μαρτίνεζ, Ντάντι Μπριέβα, Νόρα Νάβας Έχοντας αρνηθεί να παραστεί σε μια σειρά από βραβεύσεις, ο Αργεντινός νομπελίστας Ντανιέλ Μοντοβάνι δέχεται να ταξιδέψει από τη Βαρκελώνη πίσω στη γενέτειρά του, η οποία θέλει να τον τιμήσει. Σαράντα χρόνια μετά, ωστόσο, το Σάλας είναι γεμάτο εκπλήξεις για τον διάσημο συγγραφέα. Λιτή, διεισδυτική και πικρά συγκινητική κομεντί πάνω στη φήμη, την καλλιτεχνική ελευθερία και τη σχέση ζωής και τέχνης.
4 – 5/9 Το Φρούριο Μπρεστ (The Brest Fortress) Μία σύγχρονη κινηματογραφική εκδοχή της μεγάλης Μάχης του Φρουρίου του Μπρεστ, της πρώτης σύγκρουσης της επιτιθέμενης ναζιστικής Γερμανίας στην ΕΣΣΔ, στις 22 Ιούνη του 1941 . Η ταινία με τίτλο «Το Φρούριο Μπρεστ» είναι ρωσικής και λευκορωσικής συμπαραγωγής του 2010, σε σκηνοθεσία του Αλεξάντερ Κοττ. Εχει αποσπάσει 8 βραβεία στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ «NIKA» και δυο Χρυσούς Αετούς (σσ. το αντίστοιχο των «Οσκαρ» της Ρωσικής Ακαδημίας Κινηματογράφου) ενώ στο Φεστιβάλ «KINONEWS» πήρε το βραβείο «Καλύτερης Ρώσικης Ταινίας» και «Καλύτερης Σκηνοθεσίας». Είναι γεγονός, ότι ο Κοττ, σε αυτή την ταινία εμπνέεται και αποτίει φόρο τιμής στις αξέχαστες πολεμικές ταινίες του αξεπέραστου σοβιετικού σινεμά. Το σενάριο είναι βασισμένο σε αληθινά γεγονότα και οι κεντρικοί ήρωες της ταινίας αντιστοιχούν σε υπαρκτά ιστορικά πρότυπα.
6 – 7/9 Ριφιφί Αστυνομική 1954 | Α/Μ | Διάρκεια: 122′ Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Ζιλ Ντασέν με τους: Ζαν Σερβέ, Καρλ Μένερ, Ρόμπερτ Μάνουελ, Ζανίν Νταρσέ Ύστερα από πέντε χρόνια κάθειρξης ο Τόνι Στεφανουά θα ξαναβρεθεί με τους πρώην συνεργάτες του. Στην αρχή αρνείται να συμμετάσχει στη ληστεία ενός μεγάλου κοσμηματοπωλείου που του προτείνεται, αλλά στη συνέχεια μπαίνει στο κόλπο εφαρμόζοντας το μεγαλοφυές σχέδιό του: Να εισέλθουν στο πολυτελές μαγαζί από μια τρύπα που θα ανοίξουν στο ταβάνι του. Το τριαντάλεπτο σιωπηλό κινηματογραφικό ριφιφί που στήνει ο Ζιλ Ντασέν είναι αυτό που χάρισε στο αγωνιώδες φιλμ νουάρ την κινηματογραφική του υπεραξία. Αυτό όμως που έχει μερικώς υποβαθμιστεί από την αριστοτεχνική σεκάνς της διάρρηξης είναι η υπόφαιη σκιαγράφηση του παριζιάνικου υπόκοσμου της δεκαετίας του ’50.
8 – 10/9 Καζαμπλάνκα (Casablanca) Δραματική 1942 | Α/Μ | Διάρκεια: 102′ Αμερικανική ταινία, σκηνοθεσία Μάικλ Κέρτιζ με τους: Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Κλοντ Ρέινς, Πίτερ Λόρε Στην Καζαμπλάνκα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ένας Αμερικανός συναντά την παλιά του αγαπημένη, παντρεμένη τώρα με έναν άλλον, η οποία χρειάζεται τη βοήθειά του για να διαφύγει από τη χώρα. Ο σκηνοθέτης Μάικλ Κέρτιζ μισούσε το σενάριο, το οποίο επιπλέον δεν είχε φινάλε. Πώς αυτή η έλλειψη ενθουσιασμού και η αναποφασιστικότητα, ως προς την εξέλιξη της δράσης, είχε ως αποτέλεσμα μια από τις ωραιότερες χολιγουντιανές ταινίες;
11 – 12/9 Και Ο Θεός Έπλασε τη Γυναίκα (Et Dieu… Crea La Femme) Σινεφίλ 1956 | Έγχρ. | Διάρκεια: 92′ Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Ροζέ Βαντίμ με τους: Μπριζίτ Μπαρντό, Κουρτ Γιούγκενς, Ζαν Λουί Τρεντινιάν Οι ερωτικές περιπέτειες της 18χρονης Ζιλιέτ στο Σαν Τροπέ, η οποία διστάζει να επιλέξει ανάμεσα σε δυο αδελφούς. Οφθαλμολάγνο και φολκλορικό, αλλά ταυτόχρονα τολμηρό και ειλικρινές, το «Και ο Θεός…» πέρασε στο θρύλο λανσάροντας το φαινόμενο Μπε Μπε και συμβάλλοντας με τον τρόπο του στην απελευθέρωση των σύγχρονων ερωτικών ηθών.
13 – 15/9 Mamma Roma Κοινωνική 1962 | Α/Μ | Διάρκεια: 106′ Ιταλική ταινία, σκηνοθεσία Πιέρ Πάολο Παζολίνι με τους: Άννα Μανιάνι, Φράνκο Τσίτι, Ετόρε Γκαροφόλο Η Μάμα Ρόμα εγκαταλείπει το επάγγελμα της πόρνης και μετακομίζει σε μια μικροαστική συνοικία με τον έφηβο γιο της, ο οποίος αγνοεί το «αμαρτωλό» παρελθόν της. Όταν όμως το πληροφορείται, πληγώνεται συναισθηματικά και ως αντίδραση αφήνεται να παρασυρθεί από την παρανομία.Νεορεαλιστικές κοινωνικές αλήθειες, χριστιανική αλληγορία και μια αξεπέραστη ερμηνεία από την Άννα Μανιάνι.
16 – 17/9 Μανχάταν (Manhattan) Σινεφίλ 1979 | Α/Μ | Διάρκεια: 96′ Αμερικανική ταινία, σκηνοθεσία Γούντι Άλεν με τους: Γούντι Άλεν, Νταϊάν Κίτον, Μάριελ Χεμινγουέι, Μάικλ Μέρφι, Μέριλ Στριπ Ένας νευρωτικός τηλεοπτικός σεναριογράφος τα φτιάχνει με μια 17χρονη μαθήτρια, ερωτεύεται όμως μια χειραφετημένη διανοούμενη, την ερωμένη του καλύτερού του φίλου. Ταινία πλήρους ωριμότητας, για πολλούς η καλύτερη του Γούντι Αλεν, το «Μανχάταν» επανέφερε στην οθόνη τη γοητεία της ασπρόμαυρης φωτογραφίας, αποκάλυψε το ταλέντο της Μάριελ Χεµινγουέι (δυστυχώς χαραμίστηκε στη συνέχεια), ενώ σίγουρα δεν περνά απαρατήρητη η εμφάνιση της Μέριλ Στριπ στο ρόλο της λεσβίας πρώην συζύγου του ήρωα. Η ταινία βγαίνει σε επανέκδοση, µε νέα κόπια, κι αναμφίβολα αποτελεί το μεγάλο γεγονός αυτής της εβδομάδας, αφού παίζει σε ένα γήπεδο χωρίς αντίπαλο.
Αξίζει να διαλέξετε μέρα και ταινία και να απολαύσετε το μοναδικό «ταξίδι» που προφέρει ο κινηματογράφος και ιδιαίτερα ο θερινός «Ζέφυρος», εμβληματικός χώρος διασκέδασης στην Καβάλα.
ΠΑΥΛOΣ ΛΕΜOΝΤΖΗΣ
