Ας μιλήσουμε για ένα θέμα που μπορεί να αποδειχθεί το μυστικό της επιτυχίας στην εργασία: την ψυχική ανθεκτικότητα. Σκεφτείτε πως σε αυτό το άρθρο μιλάμε σαν φίλοι. Σαν να σου χτυπώ την πόρτα και σου προτείνω έναν καφέ. Γιατί αυτό το θέμα απευθύνεται σε σένα που παλεύεις καθημερινά για την επιχείρηση σου, τη δουλειά σου, την καριέρα σου, όλα αυτά που θες να πετύχεις και να βελτιώσεις την καθημερινότητα σου. Πάμε να δούμε περισσότερα;
Τι είναι η ψυχική ανθεκτικότητα και γιατί μας ενδιαφέρει να την πετύχουμε;
Η ψυχική ανθεκτικότητα (resilience) δεν είναι απλά ένα “ψυχικό σκληρό περίβλημα”. Είναι:
- Η ικανότητα να ανακάμπτουμε μετά από φορτία και αντιξοότητες και να επανερχόμαστε σε ισορροπία
- Η ενεργή προσαρμογή και η αντιμετώπιση δυσκολιών με αποφασιστικότητα, και όχι μόνο η απλή επιβίωση .
- Στην εργασία, συνδέεται με λιγότερο burnout, καλύτερη ποιότητα ζωής και αυξημένη παραγωγικότητα .
Χωρίς αυτήν, κάθε ανάστροφη αύρα γίνετε τσουνάμι. Με αυτήν, έχεις την ευελιξία να μετασχηματίζεις εμπόδια σε ευκαιρίες.
Τι συμβαίνει όταν αναπτύσσεται η ψυχική ανθεκτικότητα στην εργασία;
Όταν αναπτύσσεις την ψυχική σου ανθεκτικότητα, αρχίζεις να παρατηρείς στον εαυτό σου τις εξής συμπεριφορές:
Αντιλαμβάνεσαι το στρες σαν πρόκληση, όχι σαν απειλή
Η πρώτη μεγάλη στροφή δεν είναι εξωτερική, αλλά εσωτερική. Δεν χρειάζεται να εξαφανίσουμε το στρες. Αυτό δεν γίνεται. Εκείνο που μπορούμε να αλλάξουμε είναι πώς το βλέπουμε. Οι έρευνες δείχνουν πως όταν αντιλαμβανόμαστε μια στρεσογόνα κατάσταση σαν πρόκληση και όχι σαν απειλή, το σώμα και ο εγκέφαλος αντιδρούν διαφορετικά. Κυκλοφορεί λιγότερη κορτιζόλη, και ενεργοποιούνται κυκλώματα που σχετίζονται με τη μάθηση και την ευελιξία. Με άλλα λόγια, το «καλό» στρες, γνωστό και ως eustress, μπορεί να σε βοηθήσει να γίνεις πιο συγκεντρωμένος, πιο αποδοτικός και τελικά… πιο δυνατός.
Αρκεί να αλλάξεις τον τρόπο που το ερμηνεύεις. Δεν είναι το γεγονός που σε καταρρακώνει, είναι το πώς το βλέπεις.
Αποδεσμεύεσαι από ανασταλτικές πεποιθήσεις
Πόσες φορές δεν έχεις πει μέσα σου: «Δεν είμαι φτιαγμένος για αυτό», «Δεν αντέχω άλλο», «Δεν είμαι αρκετός»; Αυτές οι σκέψεις δεν είναι η πραγματικότητα. Είναι πεποιθήσεις. Η θεωρία “challenge vs threat” (πρόκληση ή απειλή) μας δείχνει ότι όταν προσεγγίζουμε τις δυσκολίες ως ευκαιρίες για ανάπτυξη, αλλάζει όλο το παιχνίδι. Αντί να παγώνεις, ενεργοποιείσαι. Αντί να πιστεύεις πως δεν θα τα καταφέρεις, δοκιμάζεις. Η ανθεκτικότητα ξεκινά με την αυτογνωσία και την αποδοχή πως μπορείς να ξαναγράψεις το εσωτερικό σου αφήγημα.
Αναπτύσσεις συναισθηματική ευελιξία
Δεν γίνεται να μη νιώθεις αρνητικά συναισθήματα. Και δεν χρειάζεται να τα καταπνίξεις. Η ανθεκτικότητα δεν σημαίνει να είσαι πάντα χαρούμενος. Σημαίνει να διαχειρίζεσαι τα δύσκολα χωρίς να σε παρασύρουν. Πρακτικές όπως ο διαλογισμός, η ενσυνειδητότητα (mindfulness) ή το journaling (απλό καθημερινό γράψιμο) βοηθούν στον εξής μηχανισμό: μαθαίνεις να παρατηρείς τα συναισθήματα σου, να τα ονοματίζεις και να τα αντιμετωπίζεις ψύχραιμα. Αυτό χτίζει εσωτερική σταθερότητα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι δημιουργείς ένα «κέντρο» που παραμένει σταθερό, ό,τι κι αν γίνεται γύρω σου.
Επενδύεις σε σχέσεις και κουλτούρα υποστήριξης
Δεν μπορείς να είσαι ανθεκτικός μόνος σου. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον, και η ψυχολογική ασφάλεια που προσφέρει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Είτε είσαι εργαζόμενος, είτε επιχειρηματίας, είτε επικεφαλής ομάδας, βάλε στόχο να χτίσεις σχέσεις εμπιστοσύνης, ειλικρίνειας και ουσιαστικής στήριξης. Όταν οι άνθρωποι γύρω σου σε στηρίζουν (και τους στηρίζεις), έχεις ένα δίχτυ προστασίας που σε κρατάει όρθιο στις δύσκολες στιγμές.
Μαθαίνεις συνεχώς
Η μάθηση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά πηγή ζωής. Όπως έχει πει η Barbara Fredrickson, η θετική συναισθηματική κατάσταση μας κάνει να βλέπουμε περισσότερες δυνατότητες, να διευρύνουμε το πεδίο σκέψης και να «γεμίζουμε» με ψυχικούς και γνωστικούς πόρους. Η συνεχής μάθηση, είτε μέσα από βιβλία, είτε μέσα από σεμινάρια, είτε από συζητήσεις με ανθρώπους που εκτιμάς, λειτουργεί σαν καύσιμο για την ανθεκτικότητα. Όσο περισσότερο γνωρίζεις, τόσο πιο σταθερά πατάς στα πόδια σου.
Πώς να αναπτύξεις ψυχική ανθεκτικότητα στην εργασία
Για να αναπτύξεις την ψυχική ανθεκτικότητα στην εργασία, το μόνο που χρειάζεται είναι να ακολουθήσεις τα εξής:
Ανάλαβε το στρες σαν παιχνίδι
Την επόμενη φορά που θα νιώσεις πίεση, αντί να αποθαρρυνθείς, κάνε ένα εσωτερικό παιχνίδι. Αναρωτήσου: «Τι μπορώ να μάθω από αυτό; Πώς αυτό με δυναμώνει;» Μια απλή αλλαγή στις εσωτερικές σου σκέψεις μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα γύρω σου.
Καλλιέργησε θετική σκέψη
Κάθε πρωί, γράψε σε ένα σημειωματάριο 3 μικρά πράγματα για τα οποία νιώθεις ευγνωμοσύνη. Δε χρειάζονται υπερβολές. Μπορεί να αισθάνεσαι ευγνωμοσύνη για έναν καλό καφέ, ένα χαμόγελο και μια ωραία αίσθηση. Με την τακτική αυτή, ο εγκέφαλος εκπαιδεύεται να βλέπει το καλό.
Διαλογίσου ή κάνε journaling για λίγα λεπτά
Δεν χρειάζεται να γίνεις γιόγκι. Κάθισε ήσυχα, παρατήρησε την αναπνοή σου, ή απλώς γράψε τι νιώθεις. Αυτή η απλή πράξη σε φέρνει σε επαφή με τον εαυτό σου, και σε προετοιμάζει να ανταποκριθείς στις προκλήσεις αντί να αντιδράσεις.
Δημιούργησε ασφαλή κουλτούρα στην ομάδα
Αν έχεις ομάδα, ενθάρρυνε τον ανοιχτό διάλογο. Κανένας δεν πρέπει να φοβάται να εκφραστεί ή να κάνει λάθος. Η ψυχολογική ασφάλεια είναι η βάση για δημιουργικότητα και ανθεκτικότητα στην εργασία.
Ανάπτυξε τις γνώσεις σου
Κάθε εβδομάδα, διάλεξε ένα άρθρο, ένα podcast, ένα βίντεο, ένα σεμινάριο, για να το παρακολουθήσεις. Η σταθερή έκθεση σε γνώση τροφοδοτεί τον εσωτερικό σου κόσμο και σου δίνει πρακτικά εργαλεία για να ανταποκρίνεσαι καλύτερα στις δυσκολίες και τις προκλήσεις.
Ζήτα βοήθεια από έναν Health Coach
Mια ακόμη λύση, η οποία θα σε κατευθύνει πιο εύκολα και πιο γρήγορα στον στόχο σου είναι το Health coaching. Ένας Health Coach θα σε βοηθήσει να δεις πως η υγεία και η ευημερία σου εξασφαλίζουν και μια καλή επαγγελματική ζωή. Όλα εξάλλου συνδέονται. Οι πεποιθήσεις μας είναι αυτές που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη σκέψη σου. Το τι τρως, πόσο και πότε τρως, αν και πόσο ασκείσαι, ο ύπνος που κάνεις, τα επίπεδα stress επηρεάζουν την υγεία σου. Εστιάζοντας σε μια ποιοτική καθημερινότητα, θα σε βοηθήσει να έχεις καλή υγεία. Και καλή υγεία δε σημαίνει μόνο ένα δυνατό σώμα, αλλά και ένας ξεκούραστος και ήρεμος εγκέφαλος, που μπορεί να δει τα πράγματα καθαρά και να πάρει τις κατάλληλες αποφάσεις στην προσωπική και επαγγελματική του ζωή. Εμπιστεύσου έναν σύμβουλο και δες τη ζωή σου και την καριέρα σου να αλλάζει προς το καλύτερο.
Το μυστικό της επιτυχίας
Η ψυχική ανθεκτικότητα στην εργασία δεν είναι «πολυτέλεια». Είναι αναγκαιότητα για έναν κόσμο γεμάτο αλλαγές, απαιτήσεις και αβεβαιότητα. Δεν είναι χάρισμα που έχεις ή δεν έχεις. Είναι μια δεξιότητα που καλλιεργείται. Και είναι αυτή η δεξιότητα που σου επιτρέπει να παλέψεις, να δημιουργήσεις, να αντέξεις και τελικά… να ευημερήσεις.
Αν νιώθεις πως μέσα σου κάτι ψιθυρίζει «είναι ώρα να δυναμώσω», τότε αυτό το κείμενο δεν είναι απλώς ένα άρθρο, αλλά μια αρχή σε έναν νέο κόσμο που ετοιμάζεται να ξεδιπλωθεί μπροστά σου.
Είσαι έτοιμος για την ουσιαστική αλλαγή στη ζωή σου και την εργασία σου; Το μυστικό είναι μέσα σου. Ξεκίνα σήμερα!
