Άρθρο του Χρήστου Ποτόλια
Η διεθνής εμπειρία αποδεικνύει ότι το «νέο» σχολείο της αγοράς, που έχει υλοποιηθεί σε πολλές χώρες, έφερε τραγικές συνέπειες στην εκπαίδευση
«Πρώτα ο μαθητής», αναφέρεται στα σχέδιά για το «νέο» σχολείο. Ανάλογη παραπλανητική φρασεολογία χρησιμοποιήθηκε στις χώρες που προωθήθηκαν μέτρα για το σχολείο της αγοράς με καταστροφικά αποτελέσματα. Κερδισμένες, σε όλες τις περιπτώσεις, είναι οι επιχειρήσεις, αφού έχουν μετατρέψει το σχολείο σε ένα ακόμα πεδίο επενδύσεων και κατασκευής φθηνού ευέλικτου εργατικού δυναμικού.
Η διεθνής εμπειρία δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας. Το «νέο» σχολείο και της σημερινής κυβέρνησης είναι το σχολείο της αγοράς:
Στη Φινλανδία τα σχολεία χρηματοδοτούνται 50% από τις επιχειρήσεις και τη φορολόγηση των δημοτών και 50% από κρατικά κονδύλια, ενώ η πρόσληψη των εκπαιδευτικών γίνεται σε τοπικό επίπεδο.
Στην Αγγλία στην «αποκεντρωμένη» εκπαίδευση κριτήριο για τη χρηματοδότηση είναι οι επιδόσεις των μαθητών στις γραπτές περιφερειακές εξετάσεις. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού έχει απαξιωθεί. Η Αγγλία αναγκάστηκε να κάνει «εισαγωγή» εκπαιδευτικών από άλλες χώρες.
Στη Γαλλία έχει εφαρμοστεί το μέτρο των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ). Το αποτέλεσμα ήταν οι μαθητές των ΖΕΠ (περιοχές των γκέτο), από νωρίς να οδηγούνται στην κατάρτιση.
Στις ΗΠΑ η εκπαίδευση υπάγεται στην αυτοδιοίκηση κάθε πολιτείας, όπου διαμορφώνονται διαφορετικά προγράμματα σπουδών, τα οποία και χρηματοδοτούνται απ’ τις επιχειρήσεις.
Στη Σουηδία η Σχολική «ελεύθερη» αγορά γκρέμισε την υποδομή του ενιαίου σχολείου και τη δωρεάν Παιδεία που είχε εφαρμοστεί πριν από δεκαετίες και που είχε φέρει τη Σουηδία στην κορυφή της εκπαίδευσης. Σήμερα βρίσκεται ανάμεσα στην 20 και στην 30 θέση. Τέλος δεκαετίας του ’80 τα σχολεία περνάνε στους Δήμους, παρά τις διαμαρτυρίες των διδασκόντων. Οι Δήμοι φορτώθηκαν τα έξοδα των σχολείων, από την ανέγερση νέων Σχολείων, τα λειτουργικά των κτηρίων και τη σίτιση των μαθητών, μέχρι και τη μισθοδοσία των διδασκόντων, που σε μία νύχτα έγιναν δημοτικοί υπάλληλοι. Αποτέλεσμα οι Δήμοι να φορτώσουν αυτά τα έξοδα στους δημότες. Αρχές της δεκαετίας του ’90 ψηφίστηκε ο νόμος για την δημιουργία Ιδιωτικών Σχολείων και Σχολικής αγοράς καθώς και η ελευθερία επιλογής των μαθητών να διαλέγουν σχολείο και έξω από τα διοικητικά όρια του Δήμου τους. Έτσι ιδρύθηκαν Ιδιωτικά Σχολεία που τα ονόμασαν «Ανεξάρτητα». Παράλληλη είναι και η ίδρυση ειδικών σχολείων (αθλητικών, μουσικών, ξενόγλωσσων, θρησκευτικών, με ειδικές μεθόδους διδασκαλίας κ.α.). Δόθηκε ακόμη η ελευθερία στους Δήμους να δημοπρατούν τα Σχολεία μαζί με τα κτήρια, μαθητές, δασκάλους, λειτουργικά κλπ, με μειοδοτικό διαγωνισμό (οι διδάσκοντες από δημοτικοί υπάλληλοι γίνονται ιδιωτικού δικαίου).
Η ιδιωτική σχολική αγορά και η ελευθερία επιλογής Σχολείου καταδικάζει τα σχολεία της επαρχίας, από όπου μαθητές αλλά και οι γονείς τους μετακινούνται σε μεγαλύτερες πόλεις για περισσότερες μορφωτικές επιλογές. Έτσι μειώνονται τα φορολογικά έσοδα των μικρών Δήμων της επαρχίας με συνέπεια να κλείνουν και να συγχωνεύονται τάξεις και σχολεία.
Όλες οι μελέτες έχουν δείξει ότι το πλεονέκτημα της ελεύθερης επιλογής το έχουν μαθητές που προέρχονται από εύπορες οικογένειες με γονείς υψηλής μόρφωσης, ενώ τα παιδιά της εργατικής τάξης και των μεταναστών διαλέγουν τα σχολεία που βρίσκονται κοντά στα σπίτια τους, που φυσικά δεν είναι και τα καλύτερα, αφού ανήκουν συνήθως στους φτωχότερους δήμους, ή στις φτωχογειτονιές των μεγάλων πόλεων.
Για ένα τέτοιο Σχολείο βάζει το «λιθαράκι» της και η σημερινή κυβέρνηση με το νέο Λύκειο που οραματίζεται, που περιγράφουν ένα Λύκειο ακόμα πιο προσδεμένο στην εισαγωγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση, πιο ταξικό και απογυμνωμένο από γενικότερη μόρφωση, με αλλαγές που αποτελούν κομμάτι των γενικότερων αλλαγών, τόσο στην Ανώτατη Εκπαίδευση, η οποία αλλάζει ταχύτατα για να επιτελέσει καλύτερα το ρόλο της στο σχεδιασμό του μεγάλου κεφαλαίου, όσο και στην Τεχνικοεπαγγελματική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, όπου σταθερός στόχος παραμένει η μαζικοποίησή της, υπηρετώντας την ίδια στρατηγική, της δημιουργίας φτηνού εργατικού δυναμικού.
Η απάντηση βρίσκεται στο Ενιαίο Δωδεκάχρονο Βασικό Δημόσιο Σχολείο για όλα τα παιδιά, με όλα τα παιδιά, που αποβλέπει στη μόρφωση τους, χωρίς ταξικούς φραγμούς και διακρίσεις. Δωδεκάχρονο Σχολείο εφικτό στις σημερινές συνθήκες για την εξυπηρέτηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών και των δυνατοτήτων της επιστήμης, της τεχνολογίας και της οικονομίας.
Υ.Γ.: Τεράστιες είναι η ευθύνες στους Κ.Ε.Δ.Ε. και συνολικά όλων εκείνων των δυνάμεων που αποδέχτηκαν αγόγγυστα, σε δε περιπτώσεις πρωτοστάτησαν, για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων του κράτους σε ότι αφορά την εκπαίδευση, στους Δήμους. Δέχτηκαν την ευθύνη ανέγερσης και συντήρησης των σχολικών μονάδων. Δέχτηκαν τη μεταφορά των παιδικών σταθμών στους Δήμους, μετατρέποντας στους στην κυριολεξία σε «μαγαζιά», που πληρώνουν πανάκριβα οι Δημότες. Πιέζουν για τη μεταφορά των νηπιαγωγείων στους Δήμους, με όνειρο να στήσουν ένα νέο «μαγαζί» γωνία. Σε όλα τα παραπάνω από κοντά και η σημερινή διοίκηση του Δήμου, αλλά και οι υπόλοιπες συμπολιτευόμενες-αντιπολιτευτικά δημοτικές παρατάξεις που ονειρεύονται να κάνουν το Δήμο ένα μεγαλύτερο και αποδοτικότερο «μαγαζί».
Χ. ΠΟΤΟΛΙΑΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ
