"Διαπράττει αυτοδικία ένας γονιός, όταν φεύγει από το σπίτι μαζί με τα παιδιά του;" (Του Γιώργου Γιαγκουδάκη)

Σήμερα θα μιλήσουμε για την αυτοδικία που διαπράττει ο γονιός με κοινή επιμέλεια τέκνων, παντρεμένος ή με σύμφωνο συμβίωσης, όταν κάνει μετοίκηση μαζί με τα παιδιά του από την οικογενειακή στέγη. Πότε στοιχειοθετείται η αυτοδικία; Τιμωρείται αυτή η πράξη; Είναι αυτεπάγγελτη η δίωξή της ή κατ΄ έγκληση; Διαφέρει από την αρπαγή ανηλίκου από γονέα;

Μείνετε μαζί μου μέχρι το τέλος για να πάρετε όλες τις απαντήσεις. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τα δικαιώματά σου, πότε και πως μπορείς να τα ασκήσεις προς όφελός σου.

Να σας υπενθυμίσω για όσους δεν το έχετε κάνει μέχρι τώρα να εγγραφείτε στο κανάλι μου κάτω δεξιά στο κόκκινο κουμπί και να κάνετε ένα κλικ στο καμπανάκι για να ενημερώνεστε αμέσως για τα νέα βίντεό μου.

Γειά σας είμαι ο Γιώργος Γιαγκουδάκης δικηγόρος Καβάλας, ειδικός για διαζύγια και οικογενειακό δίκαιο και σας ενημερώνω όπως πάντα, πάνω σε χρήσιμα και ενδιαφέροντα θέματα οικογενειακού δικαίου.

Ξεκινάμε κατευθείαν χωρίς χρονοτριβή στο θέμα μας και να πούμε αρχικά λίγα λόγια γενικά για την αυτοδικία.

Κατά το Άρθρο 331 του ΠΚ τελεί το αδίκημα της Αυτοδικίας

” Όποιος ασκεί αυθαίρετα αξίωση σχετική με δικαίωμα που ή το έχει πραγματικά ή από πεποίθηση το οικειοποιείται τιμωρείται με παροχή κοινωφελούς εργασίας ή χρηματική ποινή. Για την ποινική δίωξη απαιτείται έγκληση.”

Το έγκλημα αυτό της αυτοδικίας στρέφεται κατά της προσωπικής ελευθερίας του ατόμου, που παρά τη θέλησή του

εξαναγκάζεται να πράξει, να παραλείψει ή να ανεχθεί οτιδήποτε που απορρέει από την αυθαίρετη ενέργεια, η οποία στρέφεται εναντίον του. Συνεπώς το στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης του εν λόγω εγκλήματος είναι και η εναντίωση του παθητικού υποκειμένου (παθόντος), στην ενάσκηση του δικαιώματος του. Από την εναντίωση του αυτή ανακύπτει μιά διένεξη, προς επίλυση της οποίας μπορούσε και έπρεπε ο αυτοδικών να προσφύγει στη δικαστική αρχή. Αν δεν υπάρχει τέτοια διένεξη και αμφισβήτηση, τότε δεν υπάρχει το έγκλημα της αυτοδικίας.

Ως αυθαίρετη άσκηση αξίωσης, νοείται ότι η εκτέλεση υλικής πράξης προς ικανοποίηση αξίωσης κατά παράλειψη της δικαστικής οδού, με την οποία ρυθμίζεται η αμφισβήτηση που δημιουργήθηκε. Απαιτείται να είχε ανακύψει προηγουμένως μεταξύ του αυτοδικούντος και του παθόντος τέτοια αμφισβήτηση. Θα πρέπει δηλαδή το δικαίωμα το οποίο άσκησε ο δράστης να ήταν πράγματι δικαστικά επιδιώξιμο δηλαδή να του παρέχονταν η δυνατότητα να προσφύγει στη δικαστική οδό και εντούτοις να μην το έκανε.

Η αυτοδικία μπορεί να πραγματωθεί με οποιαδήποτε πράξη, με την οποία κατά παράκαμψη της νόμιμης δικαστικής οδού, ο δράστης ικανοποιεί αξίωση που έχει ή νομίζει ότι έχει. Απαιτείται άσκηση αξιώσεως κατά τρόπο αυθαίρετο, αναφορικά με δικαίωμα που έχει ή από πεποίθηση οικειοποιείται ο δράστης.

Υποκειμενικώς απαιτείται δόλος, ο οποίος ενέχει γνώση του δράστη ότι α. ενεργεί αυθαίρετα και τη βούληση πραγμάτωσης της ενέργειας αυτής περαιτέρω δε και την πεποίθηση ότι το δικαίωμα το οποίο προβάλει, και του οποίου επιδιώκει την ικανοποίηση, ανήκει σ` αυτόν και β. ότι ενεργεί κατά παράλειψη της νόμιμης δικαστικής οδού. Επίσης θα πρέπει να εξεταστεί αν συντρέχει περίπτωση θεμιτής αυτοδικίας (πχ. ενάσκηση δικαιώματος κατ΄ άρθρο 20 Π.Κ. περιπτώσεις άρσης αδίκου), οπότε αποκλείεται ο άδικος χαρακτήρας της πράξης.

Κατά το άρ. 1510 ΑΚ η γονική μέριμνα είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων, οι οποίοι την ασκούν από κοινού. Περιλαμβάνει δε την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη που αφορούν το πρόσωπο ή την περιουσία του.

Κατά δε το άρ. 1512 ΑΚ, αν οι γονείς διαφωνούν κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας, το δε συμφέρον του τέκνου επιβάλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το δικαστήριο. Η από κοινού άσκηση της επιμέλειας του τέκνου συνεχίζεται και σε περίπτωση διακοπής της εγγάμου συμβιώσεως τους, εάν δεν έχει εκδοθεί ακόμα δικαστική απόφαση που να αναθέτει την επιμέλεια στον ένα από τους δύο.

Σε μία τέτοια περίπτωση η διαμονή του ανηλίκου με τον έναν από τους γονείς, η περίθαλψη του ή η ανατροφή του απ` αυτόν αποτελεί μία πραγματική κατάσταση, που ούτε δημιουργεί αποκλειστικό δικαίωμα του γονέα αυτού να επιμελείται του ανηλίκου, ούτε εμποδίζει τον άλλο γονέα να επιχειρήσει οποιαδήποτε πράξη επιμέλειας ή γονικής μέριμνας.

Συνεπώς, όταν δεν έχει εκδοθεί ακόμα δικαστική απόφαση που να αναθέτει την επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου στον γονέα με τον οποίο διαμένει και από τον οποίο περιθάλπεται, η παρά τη θέληση και τη διαφωνία του ενός γονέα αφαίρεση του ανηλίκου από τον άλλο γονέα συνιστά αυθαίρετη άσκηση αξιώσεως, σχετική με δικαίωμα που ο δράστης ή το έχει πραγματικά ή από πεποίθηση το οικειοποιείται, οπότε στοιχειοθετείται η πλημμεληματική παράβαση εγκλήματος της αυτοδικίας, που προβλέπεται από το άρθρ. 331 Π.Κ. Εξ άλλου, αυθαίρετη είναι η ενέργεια και όταν κάποιος προσέφυγε μεν στο δικαστήριο δεν ανέμενε όμως την απόφαση του.

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ