Πρόλογος
Το ντελίβερι ανήκει σε αυτά τα επαγγέλματα του ιδιωτικού τομέα, τα οποία, διαχρονικά, απολαμβάνουν ελάχιστης προσοχής σε επίπεδο δημόσιας συζήτησης και κρατικής μέριμνας. Πρόκειται για ένα δύσκολο επάγγελμα, που χαρακτηρίζεται από αυξημένους σωματικούς κινδύνους, εξοντωτικά και σπαστά ωράρια, οικονομική επισφάλεια, δυσχερείς συνθήκες εργασίας, κακώς εννοούμενη ευελιξία και, μέχρι πρόσφατα, περιορισμένη συνδικαλιστική εκπροσώπηση. Σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες εργαζομένων και πολιτών (εκπαιδευτικών, δημοσίων υπαλλήλων, συνταξιούχων κ. ά.) οι διανομείς δε βρέθηκαν ποτέ στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε συζητήσεις σχετικές με τα δικαιώματα του εργαζομένου. Να, όμως, που μια ομάδα καλλιτεχνών αποφάσισε να στηρίξει, μέσω της τέχνης που υπηρετεί, το περιθωριοποιημένο επάγγελμα.
Πλην των αστυνομικών δελτίων που φτάνουν στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο πλήρη συμβάντων, από αρνητικά έως μακάβρια, έρχονται κατά καιρούς στη δημοσιότητα αφηγήσεις διανομέων, αλλά πάντοτε με αφορμή μιας ή περισσοτέρων από τις παραπάνω αναφορές.
Η παράσταση «Ημερολόγιον Ντελίβερι», βασισμένη στα κείμενα του Σάκη Αποστολάκη, στον πολυχώρο Alte Fablon στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, σε σκηνοθεσία της Κλαίρης Χριστοπούλου είναι «πικρή» κωμωδία και είναι σε εξέλιξη.
Το έργο:
Έπειτα από 35 χρόνια δημοσιογραφίας ο Σάκης Αποστολάκης χάνει τη δουλειά του, όταν κλείνει η εφημερίδα “Ελευθεροτυπία”. Η ανεργία σε συνδυασμό με την έκπτωση της ποιοτικής δημοσιογραφίας τον οδηγούν να στραφεί στο επάγγελμα του διανομέα.
Συνδυάζοντας το ρεπορτάζ με τη νέα επαγγελματική του ταυτότητα αρχίζει να δημοσιεύει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το “Ημερολόγιον Ντελίβερι”, ένα χιουμοριστικό και πρωτότυπο ρεπορτάζ, μια ενδιαφέρουσα καταγραφή μετά σχολιασμών των κωμικοτραγικών επεισοδίων που αντιμετωπίζει στην εργασία του, τόσο από τους ιδιόρρυθμους πελάτες όσο και από τους εργοδότες του.
«Ξεκινάς τη δουλειά σου όπως κάθε μέρα και, πάνω κάτω, είσαι προετοιμασμένος
για το τι θα αντιμετωπίσεις. Ή τουλάχιστον, έτσι νομίζεις. Γιατί ο άνθρωπος δεν παύει να σε εκπλήσσει.»
Η παράσταση:
Το ημερολόγιο του Σάκη Αποστολάκη είναι γραμμένο για να μιληθεί στη σκηνή και να μοιραστεί με το κοινό. Έχει μια εγγενή προφορικότητα, που πάει τον ακροατή- θεατή σεργιάνι στον χρόνο διεκπεραίωσης μιας αποστολής διανομέα. Η ίδια γλώσσα της καθημερινότητάς σου, η ιδιαίτερη στίξη, οι εγκοπές του λόγου, όλα τείνουν προς έναν τρόπο κουβεντιαστό, γεγονός που στο θέατρο θεωρείται αυτονόητο, αλλά δεν είναι καθόλου έτσι, επειδή οφείλεις να το ανακαλύψεις από την καρέκλα σου σε όλες τις παραμέτρους του.
Πανέξυπνα κείμενα- επεισόδια, χιουμοριστικά, δηκτικά, καταγγελτικά, με μια θαυμαστή αμεσότητα, όπως εκείνα του Τσιφόρου ή του Ψαθά, που οι παλιοί αγαπήσαμε είτε στα βιβλία είτε στο θέατρο ή στην ασπρόμαυρη τηλεόραση.
Η μουσική του Ανδρέα Ασημακόπουλου ευχάριστη, σαν από κόμικς, απόλυτα συμβατή με τους γρήγορους ρυθμούς, θαρρείς έχει την ταχύτητα ενός ντελιβερά στο μηχανάκι ή στις σκάλες πολυκατοικίας.
Η ευρηματική σκηνοθεσία της Κλαίρης Χριστοπούλου ικανοποιεί στο έπακρον και τον πιο δύσκολο θεατή. Τον καθιστά συμμέτοχο στα δρώμενα, επειδή εκμεταλλεύεται έξυπνα όλη την αίθουσα, κάθε της χώρο, επειδή δίνει φτερά στους ηθοποιούς με την καθοδήγησή της, επειδή η παράσταση ρέει σαν ταξιδάκι αναψυχής και, ταυτόχρονα, σαν κατήχηση συμπεριφοράς, ώστε κανείς δεν κοιτάζει ρολόι στα ενενήντα λεπτά της διάρκειάς της.
Το «Ημερολόγιον Ντελίβερι» συνιστά, επί της ουσίας, ένα τελετουργικό που δείχνει την έμπνευση και τη ρίζα του κι αυτή είναι η ελληνική νοοτροπία που βάζει ταμπέλες (βαθμίδες) στα επαγγέλματα: δουλειά γραφείου, υπαλλήλου, προϊσταμένου, δουλειά του ποδαριού, δουλειά ευκαιριακή, δουλειά έκτακτης ανάγκης, όπως διανομέας είτε πεζός για φυλλάδια είτε εποχούμενος σε δυο ρόδες για εστίαση. Η σχέση «δούναι- λαβείν» δεν είναι απλά μια διεκπεραίωση. Είναι μια διαδικασία αναζήτησης και σύνδεσης με την ελληνικότητα και τα νοήματά της, όπως η επικοινωνία.
Η ομάδα «Άνθρωπος στη Θάλασσα» διαθέτει ισχυρό σωσίβιο στα «κύματα» της σκηνής το χιούμορ και μια εξαιρετική λειτουργία ισχυρού πομπού. Προσκαλεί τους θεατές να συμμετάσχουν σε μία παράσταση – εμπειρία, με στόχο να δώσει ορατότητα στο επάγγελμα των διανομέων και να φωτίσει τις εργασιακές συνθήκες και διεκδικήσεις τους για ασφαλή και αξιοπρεπή εργασία, αναδεικνύοντας, παράλληλα, τις μικρές ιστορίες των ανθρώπων που, ενώ φτάνουν μέχρι το κατώφλι του σπιτιού μας, αντιμετωπίζονται – ενίοτε – σαν να είναι υπηρέτες μας.
«Κατάντησα ντελιβεράς μετά από 35 χρόνια δημοσιογραφίας;
Όχι ! Κατάντησα ελεύθερος άνθρωπος»
Τρεις εξαιρετικοί ηθοποιοί σε εγρήγορση, συνειδητοποιημένοι και εκπαιδευμένοι υποκριτές, μεταφέρουν το κοινό στον κόσμο των χαρακτήρων που υποδύονται και των ιστοριών που αφηγούνται. Καταφέρνουν με τους ρυθμούς τους και τις λέξεις που εκφέρουν να περάσουν στο κοινό διάθεση παρέας, ευφροσύνης αλλά και προβληματισμού. Πιστεύω πως αντιλαμβάνονται – όταν λειτουργεί θαυμάσια ο «καθρέφτης» – ότι δεν απευθύνονται ούτε στο συναίσθημα ούτε στη λογική, αλλά κατευθείαν στις διεργασίες του ασυνειδήτου τους. Τότε, οι θεατές αναγνωρίζουμε πόσο καλοί δότες είναι και, αντίστοιχα, εμείς κερδίζουμε τον τίτλο του καλού δέκτη. Εφόσον το γέλιο χαρίζει ατμόσφαιρα της ομαδικής διασκέδασης, η ψυχαγωγία επιτυγχάνεται και, ταυτόχρονα, ο στόχος του θεάματος. Το θέατρο μπορεί να γίνει κοινωνικό λειτούργημα, να διδάξει, να φέρει ψυχικές διεργασίες και επαναπροσδιορισμούς στάσεων ζωής.
Επιτρέψτε μου την ιδιαίτερη μνεία στον έξοχο Μάριο Μεβουλιώτη, ο οποίος με απογειώνει κάθε φορά που τον απολαμβάνω στο θέατρο. Από την πάλαι ποτέ «Ούγκα Κλάρα» και τα «Σκυλιά στο Πάρκο» του Εντουάρτ Άλμπι, τις «Εξομολογήσεις» του Παπαδιαμάντη, έως το «Ημερολόγιον Ντελίβερι».
Στο φινάλε, ο συγγραφέας εμφανίζεται ως ντελιβεράς και φέρνει πραγματικές πίτσες στην αίθουσα που μοιράζονται στο κοινό. Την ίδια στιγμή οι ηθοποιοί ενσαρκώνουν τον Σάκη Αποστολάκη που αυτοβιογραφείται επί σκηνής.
Επίλογος
Θεωρητικά, οι συνθήκες αυτές θα έπρεπε να απασχολήσουν τα πολιτικά κόμματα που εκπροσωπούν τους λιγότερο ευνοημένους, αλλά, για λόγους που μας διαφεύγουν, αυτά έχουν δείξει περιορισμένο ενδιαφέρον. Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των συνδικαλιστικών οργάνων των ντελιβεράδων προκάλεσαν την αντίδραση του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το οποίο εξέδωσε εγκύκλιο με τίτλο «Δράσεις για την προστασία των εργαζομένων σε εργασίες μεταφοράς και διανομής προϊόντων με δίκυκλο», στην οποία τίθενται οι βάσεις για τη δημιουργία ενός πλαισίου προστασίας αυτού του, ομολογουμένως, δύσκολου επαγγέλματος.
Στην πραγματικότητα το θέμα είναι η διαχρονική αδιαφορία του πολιτικού συστήματος για εκείνες τις επαγγελματικές κατηγορίες που, αν και έχουν σαφέστατα θεμιτές διεκδικήσεις, αδυνατούν να εισακουστούν.
Συντελεστές:
Κείμενα: Σάκης Αποστολάκης
Σκηνοθεσία – Δραματουργία: Κλαίρη Χριστοπούλου
Σκηνικά: Μαρία Όσσα
Κοστούμια: ΠένηΝτάνη
Μουσική: Ανδρέας Ασημακόπουλος
Σχεδιασμός Φωτισμού: Βαλάντης Νέστωρας
Εμψύχωση κούκλας: Μάριος Μεβουλιώτης
Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Μαντά
Επί σκηνής: Μύριαμ-Σοφία Αρτζανίδου, Άννα-Μαρία Γάτου, Μάριος Μεβουλιώτης
Δημιουργικό αφίσας: Φωτεινή Φιλοξενίδου
Φωτογραφίες: Χρήστος Κυριαζίδης
Trailer: Γιώργος Γεωργακόπουλος
Μίξη – Ηχητική επεξεργασία: Mass Room Studio
Επικοινωνία: Νατάσσα Αστρεινίδη, Κατερίνα Κανδυλίδου
Παραγωγή: Άνθρωπος στη Θάλασσα ΑΜΚΕ
Η παράσταση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ
