Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος φιλοξένησε την παραγωγή «Ερωτευμένα άλογα» της ομάδας «Εν δυνάμει», σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου, στο πλαίσιο του 4ου Φεστιβάλ Δάσους κι έκαμε πολύ καλά. Όχι μόνο μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε την απόδοση της συλλογικότητας και την άρτια εκπαιδευμένη συγκεκριμένη ομάδα, αλλά με την παράσταση που «άνθισε» στη σκηνή «Σωκράτης Καραντινός», μας κέρασε ένα ιδιαίτερο μάθημα ανθρωπιάς μέσα από τη σύζευξη μορφών τέχνης, όπως η υποκριτική, η μουσική, ο χορός, η σκηνογραφία, το βίντεο κι οτιδήποτε ενώνει η σύγχρονη τεχνολογία.
Ταυτόχρονα, ταρακούνησε συθέμελα κάτι αραχνιασμένες απόψεις περί ισοτιμίας, σφυροκόπησε ανηλεώς και κατ΄επανάληψη την κοιμισμένη μας συνείδηση για την αξιοπρέπεια που δικαιούται ο άνθρωπος, όντας διαφορετικός από τη μάζα, έσυρε από τα μετόπισθεν τις κρυμμένες μας ευαισθησίες γύρω από το δογματικό «αγαπάτε αλλήλους ως εαυτόν» και, κυρίως, δίδαξε ότι ο έρωτας είναι άφυλος, πανανθρώπινος, διόλου ανήθικος, μήτε καθυστερημένος, ούτε επιθετικός, πόσω μάλλον, ταξικός.
Τα Ερωτευμένα άλογα-διαβάζω στο πρόγραμμα- αποτελούν το τρίτο μέρος μιας θεατρικής τριλογίας με τίτλο «Το Άλλο το κανονικό», που προέκυψε από την ασφυκτιούσα ανάγκη των «Εν Δυνάμει» να μοιραστούν ανοιχτά βιωματικές ιστορίες και να ερευνήσουν προσωπικές και οικουμενικές πτυχές της ανθρώπινης ιδιαιτερότητας, μέσα από το πρίσμα ενός καλλιτεχνικού γεγονότος. Το πρώτο μέρος της τριλογίας «Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα», παρουσιάστηκε- μεταξύ άλλων- και στο Φεστιβάλ Αθηνών (2015), ενώ το δεύτερο, το «Άλλο σπίτι», παρουσιάστηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και στα 51α Δημήτρια.
Και οι τρεις παραγωγές σκηνοθετήθηκαν από την ευρηματική Ελένη Ευθυμίου και παρουσιάστηκαν υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Ελένης Δημοπούλου. Στη θεατρική τριλογία οι «Εν δυνάμει» εξερευνούν το ερώτημα: «Ό,τι δεν είναι κανονικό είναι άλλο»; Επιδιώκουν δε, να γίνει το ανοίκειο γνωστό και οικείο, μέσα από την κοινοποίηση αληθινών ιστοριών συνανθρώπων μας, που βιώνουν το αρνητικό πρόσημο του «Άλλου».
Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα η αργοπορία θεατών έφερε μια αδημονία αλλά, αν δεχτούμε ότι λίγη ώρα νωρίτερα είχε ξεσπάσει καταιγίδα, η οποία εμπόδιζε τη διέλευση στενών δρόμων, το παρκάρισμα, κι άλλα αναπάντεχα συμβάντα, κανέναν δεν ενόχλησε η καθυστέρηση. Όταν δε έσβησαν τα φώτα πλατείας κι έπεσε μια χρωματιστή δέσμη σε μια λουρίδα σκηνής, τα πρώτα βήματα της ομάδας με καθήλωσαν στη θέση μου, με αποκόλλησαν απ’ την τεράστια σάλα κι η θέαση της εναρκτήριας σκηνής δώρισε την πρώτη ανατριχίλα. Ένα εξαιρετικό δάνειο από τον «Θίασο» του Αγγελόπουλου, μια εξαίσια έναρξη όμοια με κείνη της άφιξης του περιοδεύοντος μπουλουκιού στο χωριό τη συνοδεία ακορντεόν κι αντί της εμβληματικής μουσικής του Κηλαϊδόνη, εδώ συνόδευσε τα βήματα, ένα μπρος- ένα πίσω και ξανά ένα μπρος –ένα πίσω, η ατμοσφαιρική μουσική των Ελένης Ευθυμίου και Οδυσσέα Γκάλλιου. Ύστερα ακολούθησαν τα υπόλοιπα άξια επαίνων, σχολιασμών και, κυρίως, προβληματισμών, από ένα σμάρι ηθοποιών επαγγελματιών, δεμένων αξιοθαύμαστα με ηθοποιούς ΑΜΕΆ. Το αποτέλεσμα, μια δυνατή εμπειρία ζωής για τους θεατές, ακόμη πιο δυνατή για τους συντελεστές.
Στα δεξιά της σκηνής ένα δένδρο. Με μήλα. Ένα δένδρο – σύμβολο προπατορικού αμαρτήματος, μα και συμβολικό καθαρτήριο στο νερό της βάσης του. Ένα δένδρο- καταφύγιο στη σκιά του. Ένα δένδρο άλλοτε της γνώσης κι άλλοτε δυικού συμβολισμού με το καλό και το κακό σε αντιπαράθεση. Ένα δένδρο – σύμβολο ζωής και καρποφορίας. Στο βάθος και αντίθετα ένα δωμάτιο κι ένα κρεβάτι. Ένα τηλέφωνο εκεί συνδέει ανθρώπους, ψυχές, φαντασιώσεις, προσδοκίες και όνειρα. Το νήμα επικοινωνίας, όπου εναλλάσσονται η σιωπή, η επικοινωνία, η απόρριψη, οι πόθοι και τα «θέλω». Ένας χώρος, όπου η αποδοχή, η τρυφερότητα, η αμφιβολία, η προσμονή, η απογοήτευση, η ευαισθησία, η αγωνία του έρωτα και της σωματικής επαφής, είναι όλα μαζί εξερεύνηση σε άγνωστους αχαρτογράφητους κόσμους και πρωτόγνωρα συναισθήματα. Μια περιπέτεια που οι αισθήσεις αποκτούν νέα διάσταση και νόημα και οι ορμές αποενοχοποιούνται.
Οι ριπές από καίριες φράσεις που έχουν δραματοποιηθεί γαζώνουν την αίθουσα, ανακατεύουν συναισθήματα, φέρνουν δάκρυα και καγχασμούς, θρυμματίζουν στερεότυπα, απενοχοποιούν συμβατικές συμπεριφορές, κομματιάζουν ανόητες κατασκευασμένες συστολές, διαρρηγνύουν ιμάτια υφασμένα σε αργαλειούς σκοταδιστικούς, απελευθερώνουν απωθημένα κι ενεργοποιούν τη λογική.Ο έρωτας στα χρόνια του μακριά είναι γεμάτος ιδρώτα και υγρασία στα σεντόνια…» Σε κάθε λέξη… στο “σε” … στο “εσένα”… λιώνω στις καμπύλες του “ε” του έρωτα…»,«…Θέλω να γεράσουμε μαζί… να ασπρίσουμε μαζί και να βάφουμε τα μαλλιά μας μωβ, ασημί και χρυσά…»
Το κείμενο της παράστασης είναι αποτέλεσμα έρευνας πάνω στο ζήτημα του έρωτα και της αναπηρίας και συντίθεται από επεξεργασμένα αποσπάσματα συνεντεύξεων και πρωτότυπα κείμενα των μελών της ομάδας. Μεταξύ άλλων, ακούγεται και το κείμενο της Γιώτας Τεμπρίδου «Η Σύμβαση», ενώ υπάρχουν διάχυτες αναφορές σε εμβληματικές φράσεις σπουδαίων στοχαστών και λογοτεχνών για αυτό που ονομάζουμε έρωτα.σκηνοθεσία, η κινησιολογία, η μουσική, πρωτότυπη και κείνη του Χέντελ που επισφράγισε την απογείωση, η σύμπραξη ανθρώπων με ιδιαιτερότητες είτε νοητικές είτε σωματικές, με τους «ακέραιους» πνευματικά και σωματικά ηθοποιούς, ο συγχρονισμός τους, η τόλμη τους, η εκπληκτική συνεργασία τους, η γυμνή αλήθεια τους και η τεράστια ψυχική τους δύναμη, δίδαξαν στο ετερόκλητο κοινό ότι πρέπει να γίνει κατανοητό πως τα ΑΜΕΆ δεν είναι ασεξουαλικά άτομα, ότι η αναπηρία τους δεν οδηγεί απαραίτητα σε σεξουαλική ανικανότητα και ότι δε συνάπτουν σχέσεις μόνο μεταξύ τους. Ακόμη, οι γονείς των ατόμων με ειδικές ανάγκες, είναι επιτακτική ανάγκη να επιθυμούν για τα παιδιά τους τη σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, όπως κάθε άλλος γονιός.
Τα σεξουαλικά τους δικαιώματα περιλαμβάνουν το δικαίωμα στην ενημέρωση, το δικαίωμα να επιλέγουν ελεύθερα το σύντροφο τους, να κάνουν ή όχι παιδιά, το δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής, της πρόσβασης σε οποιαδήποτε υπηρεσίας υγείας για τη συμβουλευτική τους γύρω από το σεξ και την αντισύλληψη. Τέλος, έχουν δικαίωμα επιλογής στον έρωτα σύμφωνα με τα ορμέμφυτα της φύσης τους κι αυτό σημαίνει ότι η σεξουαλική επιθυμία (όπως συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους) δεν είναι δυνατόν να περιχαρακωθεί από στερεότυπα που κοροϊδεύουν ανεμπόδιστα «ορθολογιστικές» αναζητήσεις, κόντρα στις γενετήσιές τους επιθυμίες.
Με εικόνες και λόγια για τον έρωτα και την αγάπη, για την κοινωνία και την προσωπική «επανάσταση», για το όνειρο και την ουτοπία, για τον χρόνο και τη μνήμη, για τη μοναξιά και την απόρριψη, την αποδοχή και την απογοήτευση, ενωθήκαμε τα δυο απέναντι μέρη και, πλατεία με σκηνή, κυλιστήκαμε σ’ ένα ποιητικό λιβάδι, καλπάσαμε σαν ελεύθερα άλογα κι αναληφθήκαμε όπως το δένδρο και το κέλυφος –καβούκι- σπίτι, σπάζοντας τα στερεότυπα και τις συμβάσεις. Έστω, για το δίωρο της παράστασης. Αν και πιστεύω ότι αυτή η θεατρική εμπειρία είναι πολύ διαφορετική από κείνες που προφέρει μια θνησιγενής τέχνη, όπως το θέατρο.
Συντελεστές
Σύλληψη – Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Ελένη Δημοπούλου
Σκηνοθεσία: Ελένη Ευθυμίου
Ερευνα & Συγγραφή Κειμένου: Ελένη Ευθυμίου & ομάδα «Εν δυνάμει»
Δραματουργική Επεξεργασία: Σοφία Ευτυχιάδου
Σκηνικά & Κοστούμια: Ευαγγελία Κιρκινέ
Συνεργάτης Σκηνογράφος: Richard Anthony
Σχεδιασμός Φωτισμών: Richard Anthony, Βαγγέλης Μαρούλης
Χορογραφία & Διδασκαλία Κίνησης: Τάσος Παπαδόπουλος
Καλλιτεχνική Συνεργάτης: Βιτόρια Κωτσάλου
Οπτικό Περιβάλλον & Βίντεο: Δημήτρης Ζάχος
Διεύθυνση Φωτογραφίας Βίντεο: Ορέστης Ψωμόπουλος
Μουσική: Ελένη Ευθυμίου, Οδυσσέας Γκάλλιος
Σχεδιασμός Ήχου & Ενορχήστρωση: Οδυσσέας Γκάλλιος
Οργάνωση Παραγωγής: Φωτεινή Τσακίρη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Βαγγέλης Κοσμίδης
Βοηθός Σκηνογράφου & Ενδυματολόγου: Σοφία Πατσινακίδου
Ειδικές Σκηνογραφικές & Ενδυματολογικές Κατασκευές: Μάριος-Λέανδρος Μπαστέας
Φωτογραφίες Παράστασης: Δημήτρης Χονδροπήδας
Ερμηνεύουν: Κλειώ Άντωνοπούλου, Νοεμή Βασιλειάδου, Χρύσα Γκούμα, Μαρία Δαχλύθρα, Μαργαρίτα Καϊναδά, Άννα Καλίντσεβα, Ευαγγελίνα Καρυοφύλλη, Ευαγγελία Κεφάλα, Θεανώ Κόντα, Βαγγέλης Κοσμίδης, Ηλίας Κουγιουμτζής, Γιώτα Κουϊτζόγλου, Νίκος Κυπαρίσσης, Άγγελος Κωνσταντίνου, Λωξάνδρα Λούκας, Δημήτρης Λύρας, Σοφία Μπλέτσου, Θάνος Νανάσης, Μιχάλης Ντολόπουλος, Θεανώ Παπαβασιλείου, Αργύρης Πνευματικός, Χρήστος Σιούμης, Άθηνά Σωτήρογλου, Δέσποινα Τριανταφυλλίδου, Νεφέλη Τσίντζου, Δανάη Τσορλίνη, Άλέξανδρος Χάτσιος
ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ