Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και ο TAP συνυπέγραψαν βίντεο διάρκειας 4 λεπτών που προβάλλει το ευρωπαϊκό τηλεοπτικό δίκτυο Euronews με τον τίτλο «Κρυμμένα κοσμήματα στη βορειοανατολική Ελλάδα».
Αφού το άκουσα πολλές φορές, τόσο στην ελληνόφωνη όσο και στην αγγλόφωνη εκδοχή του, αισθάνομαι την υποχρέωση να εκθέσω τη δική μου αντίληψη και σκέψη.
Το πρώτο ερώτημα που γεννιέται είναι σε ποια κατηγορία μπορούμε να κατατάξουμε το 4λεπτο βίντεο. Είναι ντοκιμαντέρ ταξιδιωτικής εντύπωσης; Κοινωνικής ανθρωπολογίας τύπου national geographic; Τοπικής ιστορίας; Ανθρωπογεωγραφίας; Τουριστικής προβολής μήπως;
Μου είναι δύσκολο να αποφασίσω προς τα που γέρνει η ζυγαριά αφού ψήγματα όλων των παραπάνω ειδών συνυπάρχουν στο εν λόγω βίντεο.
Και κάποιες επιπλέον απορίες:
-Ποια άραγε ήταν η πραγματική πρόθεση της Περιφέρειας;
-Υπήρξε εξαρχής στοχοθεσία κοινού στο οποίο απευθύνεται το περιεχόμενο του σποτ καθώς και στοχοθεσία προσδοκώμενων αποτελεσμάτων από την προβολή του;
-Υπήρξε σενάριο; Ποιος έχει την ευθύνη τής υπογραφής του; Βέβαια, μετά την υπογραφή τής Περιφέρειας και του TAP, το τελευταίο ερώτημα καθίσταται ρητορικό.
Η παρουσία του αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού στο βίντεο είναι αρκετή για να το βαφτίσουμε «τουριστικής προβολής»; Αν ναι, τι προβάλλει; Ποιους τόπους που κάνουν την Περιφέρειά μας ξεχωριστή, ποια «κρυμμένα κοσμήματα» που την κάνουν ελκυστική; Ποιες τουριστικές υποδομές που την καθιστούν ιδανικό προορισμό για τον επισκέπτη;
Δεν πρόκειται να εμπλακώ στον πόλεμο που κήρυξε ο κουραμπιές Καρβάλης, που απουσιάζει από το βίντεο, στον καφέ Κομοτηνής και την καριόκα της Ξάνθης, «που οφείλει το όνομά της στους Καριόκας της Βραζιλίας».
Θα κρατήσω μακριά από τον κίνδυνο μιας γενικευμένης εμφύλιας σύρραξης στους κόλπους της Περιφέρειάς μας το καρυδάκι και την θρούμπα Θάσου.
Ως δήμαρχος Θάσου, του νησιού που αντιπροσωπεύει το 80% του τουριστικού προϊόντος της Περιφέρειας ΑΜΘ, έχω καταθέσει ξεκάθαρα τις απόψεις μου και τις απαιτήσεις μου στην Περιφέρεια.
Η Περιφέρεια έχει την υποχρέωση να αντιληφθεί ότι η πίτα της όποιας τουριστικής προβολής από μέρους της δεν μπορεί να μοιραστεί εξίσου σε όλους, αλλά κατ’ αναλογία της δυναμικής, όσον αφορά τον τουριστικό τομέα, του κάθε Δήμου.
Έτσι μόνο θα πάψει να συγχέεται η έννοια της περιφερειακής συνείδησης με την πελατειακή μικροπολιτική αντίληψη.
Επανέρχομαι στο επίμαχο βίντεο και θα επιχειρήσω μια δεύτερη ανάγνωση, απομονώνοντας και σχολιάζοντας επιλεκτικά αποσπάσματα από το κείμενο που ακούγεται.
«Η Κομοτηνή είναι γνωστή για τον καφέ» και όχι για το αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας;
«Η Ξάνθη για ένα γλύκισμά της, τις καριόκες, που χρωστούν το όνομά τους στους Καριόκας της Βραζιλίας» και όχι για τα Άβδηρα, την πατρίδα του παγκόσμια γνωστού Δημόκριτου;
«Η πόλη της Καβάλας είναι γνωστή για τα οθωμανικά της μνημεία» και όχι για το Αρχαιολογικό της Μουσείο, ένα από τα σημαντικότερα περιφερειακά μουσεία της χώρας, όπου τα εκθέματά του αφηγούνται την μακραίωνη (από τον 7ο π.Χ. αιώνα) ελληνική της ιστορία;
Και τέλος, το πλέον ακανθώδες για τα δικά μου αντανακλαστικά (επιτρέψτε μου εδώ να επικαλεστώ την άλλη μου ιδιότητα, του ιστορικού):
Βλέπουμε τον δημοσιογράφο του Euronews, με φόντο ένα καμπαναριό κι έναν μιναρέ, που μας πληροφορεί: «η περιοχή της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα είναι ένα χωνευτήρι πολιτισμών και αποτελεί πρότυπο αρμονικής συνύπαρξης δύο διαφορετικών θρησκειών. Εδώ μπορεί κανείς να συναντήσει δίπλα δίπλα ορθόδοξες εκκλησίες της χριστιανικής πλειονότητας και τεμένη της μουσουλμανικής μειονότητας. Όλοι, ανεξαρτήτως του θρησκεύματός τους, συχνάζουν στα ίδια στέκια».
Με μια πρώτη ματιά, είναι πληροφορία, που ίσως το πολύχρωμο της πολυπολιτισμικότητας της περιοχής να είναι γοητευτικό για μερίδα τουριστών εφόσον απευθύνεται σε αυτούς. Μετά από δεύτερη όμως ανάγνωση, υπογραμμίζω τις φράσεις «Δυτική Θράκη στην Ελλάδα» και «χριστιανική πλειονότητα».
Η Περιφέρειά μας είναι «Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» και όχι «και Δυτικής Θράκης» και οι πολίτες της αυτοπροσδιορίζονται ως Μακεδόνες και Θράκες, αντίστοιχα.
Πως θα ακουγόταν σε αντίστοιχο βίντεο της Περιφέρειας Ηπείρου «η περιοχή της Νότιας Ηπείρου στην Ελλάδα» ή αντίστοιχα η φράση «η περιοχή της Νότιας Μακεδονίας στην Ελλάδα»; Θα άφηνε ερωτηματικά και θα γεννούσε συνειρμούς, όπως γεννά συνειρμούς και η φράση «Δυτική Θράκη» σε ένα τουριστικής φύσης βίντεο (γκουγκλάρετε τη φράση «Δυτική Θράκη» και θα καταλάβετε), συνειρμούς που έχουν να κάνουν με αλυτρωτικές διαθέσεις κι εκφράσεις αναβίωσης ακραιφνούς σωβινισμού που ανακαλούν μνήμες του 1913.
Όσον αφορά τον όρο «χριστιανική πλειονότητα» ούτε ως νεολογισμός μπορεί να γίνει δεκτός αφού η Συνθήκη της Λωζάνης, στο άρθρο 45, μιλά για «μουσουλμανική μειονότητα, θρησκευτική».
Απεχθάνομαι την συνωμοσιολογία αλλά κάποτε πρέπει να μάθουμε να διακρίνουμε την σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού, έχοντες γνώση ως φύλακες.
Κώστας Χατζηεμμανουήλ
Δήμαρχος Θάσου