Συνέντευξη Τύπου παραχώρησαν το μεσημέρι της Τρίτης (29/4) ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Απόστολος Μουμτσάκης, ο Πρόεδρος της Θασιακής Ένωσης Καβάλας, Νίκος Τσιλογεώργης και οι εκπρόσωποι της Λέσχης Ποντίων, του Κέντρου Καππαδοκικών Μελετών, του Συλλόγου Μικρασιατών και της Θρακικής Εστίας Καβάλας, προκειμένου να παρουσιάσουν το πρόγραμμα του 8ου Συνεδρίου Καβαλιώτικων Μελετών, που θα πραγματοποιηθεί στη Μεγάλη Λέσχη, από την Παρασκευή 2 έως και την Κυριακή 4 Μαΐου 2025.
Στην τιμητική επιτροπή του εν λόγω συνεδρίου, το οποίο έχει τον γενικό τίτλο “Η Καβάλα και η περιοχή της από την αρχαιότητα έως το 1944” Ιστορία – Τέχνη – Πολιτισμός, συμμετέχουν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανος, ο Περιφερειάρχης ΑΜΘ, Χριστόδουλος Τοψίδης, ο Αντιπεριφερειάρχης Καβάλας, Θόδωρος Μαρκόπουλος, ο Ομότιμος καθηγητής και πρώην Πρύτανης ΑΠΘ, Αναστάσιος Μάνθος και ο Αρχαιολόγος – Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Λωζάνης, Pierre Ducrey.
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 8ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΚΑΒΑΛΙΩΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
Πρόεδρος: Δήμαρχος Καβάλας, Θόδωρος Μουριάδης
Αντιπρόεδρος: Υποψήφιος Διδάκτωρ, Κομνηνός Απότας
Γενικός Γραμματέας: Πρόεδρος Εταιρείας Θασιακών Μελετών, Κωνσταντίνος Χιόνης
Οργανωτικός Γραμματέας: Πρόεδρος Θασιακής Ένωσης Καβάλας, Νίκος Τσιλογεώργης
Ταμίας: Ιστορικός – Εθνολόγος, Ευφροσύνη Μπόσκου
Μέλη: Πρόεδρος Καππαδοκικών Μελετών, Καπλάνης Ιωσηφίδης, Πρόεδρος Θρακικής Εστίας, Νίκος Τσουμπάκης, Εκπαιδευτικός, Ιωάννης Λιόγκας
Γραμματεία Συνεδρίου – Πρόεδρος Μικρασιατών Καβάλας “Μνήμη Μικράς Ασίας”, Σοφία Τσίγκου, Αντιπρόεδρος Θασιακής Ένωσης, Δέσποινα Καλαμούκη, Αντιπρόεδρος Λέσχης Ποντίων Καβάλας, Ματίνα Τσουλφίδου
ΔΗΛΩΣΕΙΣ
ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΟΥΜΤΣΑΚΗΣ: “Να σας καλώς ορίσω όλους στη σημερινή συνέντευξη τύπου με αφορμή το 8 ο Συνέδριο Καβαλιώτικων Μελετών που θα πραγματοποιηθεί από τις 2-4 Μαΐου στο φιλόξενο χώρο της Μεγάλης Λέσχης.
Ένα συνέδριο που έκανε τα πρώτα του δειλά βήματα το 1977, όταν ο Μακαριστός Μητροπολίτης Προκόπιος συνεργάστηκε με την Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών και την Εταιρεία Θασιακών Μελετών.
Έκτοτε με σταθερά βήματα φτάσαμε στο σήμερα και στο όγδοο συνέδριο. Καταφέραμε να θεωρείται πια ένα σημαντικό και αναμενόμενο γεγονός για την πόλη μας.
Το συνέδριο καθιερώθηκε ως θεσμός για τα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας και αυτή η αντοχή του στο χρόνο μαρτυρά ότι έχει αξία, ουσία, απήχηση αλλά και οργανωτική συνέπεια.
Σημαντικές προσωπικότητες του πολιτισμού, της αυτόδιοίκησης, των γραμμάτων και των τεχνών – Έλληνες και ξένοι εισηγητές – θα ενοποιήσαν τις δυνάμεις τους, παρουσιάζοντας βασικά στοιχεία της ιστορίας, του πολιτισμού και της τέχνης για την
«ΚΑΒΑΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΕΩΣ ΤΟ 1944» όπως είναι και το θέμα του 8ου συνεδρίου.
Έχοντας πάντα μέσα στο μυαλό μας ότι η σωστή γνώση αλλά και η ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς μας βοηθά να κατανοήσουμε τα λάθη και τα επιτεύγματα του παρελθόντος ενώ
παράλληλα μας προσφέρει χρήσιμα διδάγματα για καλύτερες επιλογές για το μέλλον, θα μελετήσουμε σε βάθος την ιστορία μας, θα εκτιμήσουμε μνημεία και παραδόσεις προστατεύοντάς τα από τη λήθη ή την καταστροφή.
Ο δήμος Καβάλας στέκεται διαχρονικά αρωγός τέτοιων προσπαθειών, που προβάλουν την ιστορία, την τέχνη και τον πολιτισμό και είναι δεκτικός στην αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων που θα προκύψουν από τη σημερινή συνάντηση”.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΘΑΣΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ, ΝΙΚΟΣ ΤΣΙΛΟΓΕΩΡΓΗΣ: “Σκοπός του Συνεδρίου, όπως και των προηγούμενων, είναι να διαφωτίσει το ένδοξο ιστορικό παρελθόν της Καβάλας και της ευρύτερης περιοχής. Νομίζω ότι η ιστορία των συνεδρίων είναι γνωστή σε όλους. Ενδεικτικά θα θυμίσω πως το πρώτο συνέδριο έγινε το 1977 από τον Μακαριστό Μητροπολίτη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κυρό Προκόπιο, ενώ τα επόμενα χρόνια αυτή η προσπάθεια καταγραφής της τοπικής ιστορίας συνεχίστηκε από τον αείμνηστο Δήμαρχο, Λευτέρη Αθανασιάδη, τη δεκαετία του ’80, τον ιστορικό και συγγραφέα, Νικόλαο Ρουδομέτωφ, ο οποίος πραγματοποίησε τρία συνέδρια, και από την τέως Δήμαρχο, Δήμητρα Τσανάκα, πριν από 8 χρόνια. Το καινούργιο στοιχείο του 8ου Συνεδρίου, που γίνεται υπό την αιγίδα του Δήμου Καβάλας και της Εταιρείας Θασιακών Μελετών, είναι ότι συμμετέχουν ιστορικοί σύλλογοι της πόλης μας, όπως το Κέντρο Καππαδοκικών Μελετών, η Λέσχη Ποντίων Καβάλας, ο Σύλλογος Μικρασιατών “Μνήμη Μικράς Ασίας”, η Θρακική Εστία Καβάλας και η Θασιακή Ένωση Καβάλας. Τέλος, με πρωτοβουλία της Εταιρείας Θασιακών Μελετών, το συνέδριο θα μεταδίδεται και διαδικτυακά”.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΘΑΣΙΑΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΙΟΝΗΣ: “Από τις 53 εισηγήσεις του συνεδρίου, αρκετές φέρνουν στο φως νέα στοιχεία. Δυστυχώς, μετά την ολοκλήρωση των προηγούμενων συνεδρίων, πολλές ανακοινώσεις έμειναν αδημοσίευτες, καθώς δεν εκδόθηκαν όλα τα πρακτικά. Τα πρακτικά του κάθε συνεδρίου θα μας βοηθήσουν να μάθουμε τι έγινε στην περιοχή μας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα”.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 2 ΜΑΪΟΥ 2025 – ΜΕΓΑΛΗ ΛΕΣΧΗ
18:00: Τελετή έναρξης Συνεδρίου
Προσφωνήσεις και χαιρετισμοί επισήμων.
Απόδοση τιμών από τον Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του 8ου Συνεδρίου και Δήμαρχο Καβάλας, Θεόδωρο Μουριάδη στην Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Καβάλας για την πολύπλευρη προσφορά της στην πόλη.
Κήρυξη έναρξης εργασιών Συνεδρίου
Συνεδρίαση Α΄ – Πρόεδροι: Ευστάθιος Κεκρίδης – Άγγελος Παληκίδης
19:00 – 19:15: Θεόδωρος Μουριάδης: Η Φιλόπτωχος Αδελφότητα Κυριών Καβάλας και η Μεγάλη Λέσχη, το κόσμημα της πόλης μας.
19:15 – 19:30: Αγγελική Δεληκάρη: Η Έκθεση του υποπρόξενου Καβάλας Νικολάου Μαυρουδή για τους φόνους Βουλγάρων το 1906.
19:30 – 19:45: Αθανάσιος Βίτσας: Οι αναγραφές στα ελληνικά των τουρκικών εγγράφων του αρχείου Φυλαχτάκη.
19:45 – 20:00: Αναστάσιος Μάνθος: Το αποτύπωμα της οικογένειας Δ. Τόκκου στην Καβάλα.
20:00 – 20:15: Κώστας Χατζηεμμανουήλ: «Πατριωτική εκδήλωσις της Νήσου Θάσου» τον Αύγουστο του 1917.
20:15 – 20:30: Μανόλης Βαρβούνης: Τοπική λογιοσύνη και πολιτιστικό απόθεμα της Καβάλας και της περιοχής της: η περίπτωση του ζεύγους Νίκου Μιχαλόπουλου και Αγγελικής Κιουρτσή – Μιχαλοπούλου.
20:30 – 20:45: Συζήτηση
ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΜΑΪΟΥ 2025 – ΜΕΓΑΛΗ ΛΕΣΧΗ
Συνεδρίαση Β΄ – Πρόεδροι: Αναστάσιος Μάνθος – Α.Διαλεκτόπουλος
09:00 – 09:15: Γεώργιος Χαριζάνης: Τα αδέλφια Αλέξιος, μέγας στρατοπεδάρχης, και Ιωάννης, μέγας πριμικίριος, και η εφήμερη κυριαρχία τους στην περιοχή της Χριστουπόλεως (σημ. Καβάλας) κατά τον 14ο αι.
09:15 – 09:30: Manuela Wurch – Kozeli: Οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές της Θάσου.
09:30 – 09:45: Θανάσης Διαλεκτόπουλος: Η μετατροπή της παράστασης του Ήρωα Ιππέα σε χριστιανικό σύμβολο – Η περίπτωση των εντοιχισμένων στηλών σε ναούς της Θάσου.
09:45 – 10:00: Ιωάννης Μπακιρτζής: Στοιχεία από οθωμανικές πηγές περί της Καβάλας.
10:00 – 10:15: Νικόλαος Μπονόβας: Η Καβάλα μέσα από τα μάτια αγιορειτών μοναχών το έτος 1827.
10:15 – 10:30: Γεώργιος Τσιγάρας: Η εικόνα της Παναγίας της Σηλυβριανής και ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Καβάλα.
10:30 – 10:45: Απόστολος Μουμτσάκης: Η προσπάθεια διείσδυσης των Ρώσων μοναχών της Νούσλας στην περιοχή της Καβάλας και η αντίδραση των Ελλήνων.
10:45 – 11:15: Συζήτηση – Διάλειμμα.
Συνεδρίαση Γ΄- Πρόεδροι: Αγγελική Δεληκάρη – Ελένη Βουσολίνου
11:15 – 11:30: Ιωάννης Σιδηράς: Ο επίσκοπος Αναστασιουπόλεως Άνθιμος στη Θάσο (1801 – 1812).
11:30 – 11:45: Αθανάσιος Αθανασίου: Η υπ’ αριθμ. 43/8.8.1882 απόφαση του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Άνω Θεολόγου Θάσου.
11:45 – 12:00: Eλένη Βουσολίνου: Από το αρχείο της μεγάλης πατριαρχικής οικογένειας του Θεολόγου Λαμπίρη: η ζωή και η δράση των κληρονόμων του μεγαλέμπορου Σωτήρη Λαμπίρη.
12:00 – 12:15: Γεώργιος Γανίτης: Οι κανονισμοί της ελληνορθόδοξης κοινότητας Καβάλας των ετών 1900 – 1907.
12:15 – 12:30: Θεόδωρος Λυμπεράκης: Η κοινωνική, εμπορική, οικονομική και πολιτιστική ζωή της Καβάλας και της περιοχής της από το 1895 έως το 1910 μέσα από δημοσιεύματα της «JOURNAL DE SALONIGVE».
12:30 – 12:45: Ιωάννης Νεραντζής: Κοινωνία και οικονομία στην πόλη, Καβάλα, κατά τη δεκαετία 1910-1920, μέσα από μια ανεκμετάλλευτη ιστορική πηγή.
12:45 – 13:00: Κωνσταντίνος Παπακοσμάς: Τα…πέντε «Τ» στην Καβάλα, Ταχυδρομείο, Τηλεγραφείο, Τηλεφωνείο, Τράπεζες και Τελωνείο, τον περασμένο αιώνα.
13:00 – 13:15: Συζήτηση.
Συνεδρίαση Δ΄- Πρόεδροι: Γεώργιος Τσιγάρας – Ιωάννης Νεραντζής
17:15 – 17:30: Κορνηλία Τρακοσοπούλου – Τζήμου: Οι οθωμανικές φυλακές της Καβάλας. Ιστορική και αρχιτεκτονική προσέγγιση.
17:30 – 17:45: Ελεονώρα Ναξίδου: Προσεγγίζοντας την ιστορία της Θάσου μέσα από το «βακουφικό» της παρελθόν.
17:45 – 18:00: Νικόλαος Τσουρής: Οι επιγραφές στις πύλες του Ιμαρέτ της Καβάλας και η ιστορία που αφηγούνται.
18:00 – 18:15 : Γεώργιος Μυτιληνός: Ιμαρέτ, νεότερα στοιχεία από το Εγκυκλοπεδικόν Ημερολόγιον. Καβαλιώτες και Θάσιοι συνδρομητές.
18:15 – 18:30: Καπλάνης Ιωσηφίδης: Το τσιφλικοχώρι «Τσιρπιντί» στα Ανατολικά της Καβάλας και ο λόφος «Ακόντισμα».
18:30 – 18:45: Χρήστος Παπαδόπουλος: Η διακοπή λειτουργίας σχολικών μονάδων από επιδημικές ασθένειες στην Καβάλα κατά τον 19ο αιώνα.
18:45 – 19:15: Διάλειμμα.
Συνεδρίαση Ε΄- Πρόεδροι: Γεώργιος Χαριζάνης – Ε.Υφαντίδης
19:15 – 19:30: Γεώργιος Αυγουστίδης: Σελίδες της νεότερης ιστορίας της Καβάλας 1815 – 1904.
19:30 – 19:45: Γεώργιος Χαλκιάς: Σύσταση και πληθυσμιακή εξέλιξη του Δήμου Καβάλας κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.
19:45 – 20:00: Tony Kozeli: Ο Λιμένας Θάσου ως ρωσική ναυτική βάση κατά τη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου (1827 – 1829).
20:00 – 20:15: Αλέκος Ελευθερίου – Χρήστος Τζανάκος: Η ναυτιλία Καβαλιωτών και Θασίων κατά τους νεότερους χρόνους.
20:15 – 20:30: Ευάγγελος Υφαντίδης: Για την ανακούφιση των πενομένων από την καπνική κρίση των αρχών της δεκαετίας του ΄30.
20:30 – 20:45: Πασχάλης Παλαβούζης: Πόντιση – άρση ναρκοπεδίων στις θάλασσες της Καβάλας (1912- 1944).
20:45 – 21:00: Συζήτηση.
ΚΥΡΙΑΚΗ 4 MAΪOY 2025 – ΜΕΓΑΛΗ ΛΕΣΧΗ
Συνεδρίαση ΣΤ΄ – Πρόεδροι: Ιωάννης Μπακιρτζής-Κ. Λυκουρίνος
10:00 – 10:15: Μαριάννα Τσεγγελίδου: Ο υπίατρος Ι. Παπαβασιλείου ως δάσκαλος στο Πράβι κατά τον Μακεδονικό αγώνα.
10:15 – 10:30: Ιωάννα Χιόνη: Η οργάνωση της εκπαίδευσης κατά τον Μακεδονικό αγώνα στην περιοχή της Καβάλας.
10:30 – 10:45: Ιωάννα Γόρδου – Τσιλογεώργη : Λειτουργία της Ζαρίφειας Παιδαγωγικής Ακαδημίας στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και παρουσία καβαλιωτών σπουδαστών σε αυτήν.
10:45 – 11:00: Βασίλης Λιόγκας: Καβάλα, μέρες του ΄44.
11:00 – 11:15: Αντώνης Κόντος: Τρεις επιστολές από τις σελίδες του Ημερολογίου της Καβάλας του 1923.
11:15 – 11:30: Σαπφώ Αγγελούδη – Ζαρκάδα: Ο τύραννος Alexander Angelov – Angelson και ο γιατρός δρ. Γεώργιος Λόγης. Οι δύο εκ διαμέτρου αντίθετες προσωπικότητες της Β΄ Βουλγαρικής κατοχής της Καβάλας.
11:30 – 12:00: Συζήτηση – Διάλειμμα.
Συνεδρίαση Ζ΄ – Πρόεδροι: Ελεονώρα Ναξίδου – Tony Kozeli
12:00 – 12:15: Κυριάκος Λυκουρίνος: Η περίθαλψη των προσφύγων στην Καβάλα, 1922 – 1924: Αστική φιλανθρωπία, κρατική πρόνοια και ξένες φιλανθρωπικές οργανώσεις.
12:15 – 12:30: Ελευθέριος Παπαγιαννάκης: Ψηφίδες της ναυτικής ιστορίας του τόπου μας: Τα ναυπηγικά 1900 – 1944.
12:30 – 12:45: Στάθης Κεκρίδης: Η αποξήρανση των τεναγών των Φιλίππων ως μέτρο αποκατάστασης προσφύγων.
12:45 – 13:00: Νίκος Τσουμπάκης: «… Στην αποστραγγισθείσα λίμνη Αρτζάν – Αματόβου θέλησαν να αποκαταστήσουν διακόσιες οικογένειες από τον πληθυσμό της Καβάλας…». Κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις μιας μεγάλης μετακίνησης Καβαλιωτών το 1934.
13:00 – 13:15: Παναγιώτης Τσιλογεώργης: Η εκμετάλλευση των ιαματικών πηγών Ελευθερών μέσα από μια ανέκδοτη αναφορά του Ζ. Ζάχου προς το υπουργείο Περιβάλλοντος το 1939.
13:15 – 13:30 : Ευφροσύνη Μπόσκου: Λουτρά και λουτρώνες στην Καβάλα του μεσοπολέμου.
13:30 – 13:45: Συζήτηση.
Συνεδρίαση Η΄- Σαπφώ Αγγελούδη – Δημητρία Μαλαμίδου
17:30 – 17:45: Ηλίας Ζιάγκος: Οι παύσεις των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων την περίοδο του μεσοπολέμου στην επαρχία της Καβάλας.
17:45 – 18:00: Παναγιώτης Χατζηεμμανουήλ: Κλασικός αθλητισμός στην Καβάλα (1906-1940).
18:00 – 18:15: Ιωσήφ Μεβοράχ: Η εβραϊκή κοινότητα της Καβάλας κατά τους νεότερους χρόνους.
18:15 – 18:30: Κυριάκος Χατζηστεφάνου: Η εκλογή και η ενθρόνιση του μητροπολίτη Καβάλας Χρυσοστόμου.
18:30 – 18:45: Σταύρος Σαραντίδης: Η ψαλτική δραστηριότητα στην Καβάλα κατά τον 20ό αιώνα.
18:45 – 19:15: Διάλειμμα.
Συνεδρίαση Θ΄ – Πρόεδροι: Κων/νος Χιόνης – Νικόλαος Τσιλογεώργης
19:15 – 19:30: Άννα – Μαρία Οφρυδοπούλου: Δύο ποιήματα αφιερωμένα το 1872 στον ποιητή Ι. Κωνσταντινίδη.
19:30 – 19:45: Χριστίνα Βαμβούρη: Η καθημερινότητα στην Καβάλα κατά την πρώτη περίοδο του μεσοπολέμου μέσα από ειδήσεις του Τύπου.
19:45 – 20:00: Κωνσταντίνος Χιόνης: Το ελληνικό προξενικό πρακτορείο της Καβάλας (1846-1849).
20:00 – 20:15: Νικόλαος Τσιλογεώργης: Το πρώτο έτος λειτουργίας του Γυμνασίου Καβάλας (1919-1920) μέσα από την ομιλία του Γυμνασιάρχη του προς τους τελειόφοιτους μαθητές.
20:15 – 20:30: Λήξη εργασιών του 8ου Συνεδρίου Καβαλιώτικων Μελετών και σύντομη ανασκόπησή τους από τον Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Θεόδωρο Μουριάδη, τον Γενικό Γραμματέα κ. Κων/νο Χιόνη και τον Οργανωτικό Γραμματέα κ. Νικόλαο Τσιλογεώργη.
