Με απόφαση του ΣτΕ «παγώνει» το θέμα της σιδηροδρομικής σύνδεσης του εμπορικού λιμανιού της Καβάλας με τους Τοξότες / Κατά της εγκεκριμένης χάραξης προσέφυγαν στο ΣτΕ η εταιρεία των Λιπασμάτων και ο ΒΙΟΠΑΚ / Ζητείται η λήψη κατάλληλων συγκεκριμένων μέτρων που θα εξαλείφουν τους διαπιστωθέντες από το ΣτΕ κινδύνους
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) αναστέλλει προσωρινά την ισχύ της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για το έργο της σιδηροδρομικής σύνδεσης του εμπορικού λιμένα Καβάλας «Φίλιππος Β» με τους Τοξότες της Ξάνθης.
Ουσιαστικά αναστέλλεται και το έργο, αφού πρέπει να γίνουν νέες μελέτες από την ΕΡΓΟΣΕ, οι οποίες θα χρειαστούν χρόνια για να εκπονηθούν.
Όπως αναφέρει η δικαστική απόφαση θα πρέπει να γίνουν διορθώσεις στη χάραξη, οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη τους τις εγκαταστάσεις της βιομηχανίας των Λιπασμάτων και τον υφιστάμενο αγωγό φυσικού αερίου.
Κατά της εγκεκριμένης χάραξης προσέφυγαν στο ΣτΕ η εταιρεία των Λιπασμάτων, η εταιρεία του Βιοτεχνικού Πάρκου, ενώ αντιρρήσεις για θέματα ασφάλειας, είχαν και οι κάτοικοι της Νέας Καρβάλης.
Στην απόφαση του ΣτΕ, η οποία έγινε γνωστή την Παρασκευή, αναγνωρίζεται ότι υπάρχουν θέματα ασφάλειας των πολιτών και ζήτησε επιπλέον μέτρα.
Υπενθυμίζεται ότι πολλοί φορείς της Καβάλας είχαν επιφυλάξεις για την χάραξη της σιδηροδρομικής γραμμής, η οποία βασιζόταν σε μία μελέτη του 2012! Ωστόσο οι υπεύθυνοι του ΟΣΕ επέμεναν να εφαρμοστεί αυτή η χάραξη. Το ανώτατο δικαστήριο της χώρας ωστόσο είχε άλλη άποψη και «πάγωσε» την ΑΕΠΟ, στέλνοντας σαφές μήνυμα ότι προέχει η ασφάλεια των πολιτών.
Η ΑΠΟΦΑΣΗ
Η σχετική απόφαση αναφέρει τα εξής:
«Προσωρινή αναστολή ισχύος ΑΕΠΟ 204098/31.12.2012 (ΑΔΑ: ΒΕΦΙ0-ΑΦΧ) της νέας σιδηροδρομικής γραμμής Νέα Καρβάλη – Τοξότες (για τη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με τον εμπορικό λιμένα Καβάλας ‘‘Φίλιππος Β’’) στη Νέα Καρβάλη, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/21342/1392/5.1.2022 (ΑΔΑ: 6ΩΝΩ4653Π8- ΖΜ6).
Σχετ.: 1. Η υπ’ αρ. 38/2025 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ, με την οποία αναστέλλεται η ισχύς των πράξεων κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτων για την κατασκευή της νέας μονής σιδηροδρομικής γραμμής σύνδεσης του σιδηροδρομικού δικτύου με τον εμπορικό λιμένα Καβάλας (Λιμένας Φίλιππος Β).
2. Το από 30/7/2025 έγγραφο της «Ελληνικά Λιπάσματα και Χημικά ELFE ABEE» προς τον Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ, για την ανάκληση της ΑΕΠΟ του θέματος (α.π. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/85793/5513/4.8.2025).
3. Το από 8.8.2025 έγγραφο της ELFE προς τη Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ και προς τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, με το οποίο γνωστοποιείται η ειδική μελέτη εκτίμησης σε εφαρμογή της για θέματα ασφάλειας κατ’ εφαρμογή της υπ’ αρ. 38/2025 απόφασης αναστολής του ΣτΕ (α.π. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/89006/5694/8.8.2025).
4. Η με α.π. 204098/31.12.2012 (ΑΔΑ: ΒΕΦΙ0-ΑΦΧ) Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων της
νέας σιδηροδρομικής γραμμής Νέα Καρβάλη – Τοξότες (για τη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με τον εμπορικό λιμένα Καβάλας ‘‘Φίλιππος Β’’) στη Νέα Καρβάλη.
5. Η με α.π. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/21342/1392/5.1.2022 (ΑΔΑ: 6ΩΝΩ4653Π8-ΖΜ6) απόφαση τροποποίησης και παράτασης ισχύος της 4ης σχετικής ΑΕΠΟ.
6. Το με α.π. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/136390/9439/14.4.2025 έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ, με απόψεις και στοιχεία επί της με Ε2611/2024 αίτησης ακυρώσεως που κατατέθηκε ενώπιον του Συμβουλίου της Επικράτειας κατά της 4ης και 5ης σχετικής απόφασης.
Με το υπ’ αρ. 1 σχετικό, το ΣτΕ, ανεξάρτητα από τις απόψεις που κατέθεσε η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ με το 6ο σχετικό, διαπίστωσε ότι «κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ένδικου έργου είτε σε επόμενο αυτής στάδιο, δεν ελήφθη υπόψη το γεγονός της εγγύτητας της σιδηροδρομικής γραμμής και ιδίως του Εμπορευματικού Σταθμού Διαλογής προς εγκαταστάσεις εμπίπτουσες στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2012/18/ΕΕ, για τις οποίες καταχωρήθηκε μελέτη ασφαλείας και με βάση αυτήν εγκρίθηκε το ανωτέρω Ειδικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Τεχνολογικών Ατυχημάτων Μεγάλης Έκτασης (Σ.Α.Τ.Α.Μ.Ε.)» και έκρινε ότι η εκτέλεση των εργασιών που προβλέπονται στο εν θέματι έργο «μπορεί να προκαλέσει ζητήματα ασφαλείας ενώ η συνθήκη αυτή δεν έχει αξιολογηθεί και δεν έχει ειδικώς αντιμετωπισθεί με την πρόβλεψη συγκεκριμένων μέτρων κατά τη φάση της κατασκευής του έργου», γεγονός που συνιστά λόγο «εξαιρετικής σοβαρότητας», «ο οποίος άπτεται του δημοσίου συμφέροντος καθόσον ανάγεται στην εξασφάλιση συνθηκών ασφαλούς λειτουργίας όχι μόνο των εγκαταστάσεων ιδιοκτησίας της αιτούσας εταιρίας αλλά και του σιδηροδρομικού έργου έναντι κινδύνου εκτεταμένου ατυχήματος, συνδέεται δε άμεσα με την προστασία της ανθρώπινης ζωής».
Επιπρόσθετα, με την 1η σχετική απόφαση κρίθηκε ότι, πρώτον, δεν φαίνεται να προκύπτει «ότι υπήρξε εκτίμηση περί του αν οι αποστάσεις» από τον εμπορευματικό σιδηροδρομικό σταθμό ως τη μονάδα παραγωγής αμμωνίας (~200 m) και ως τη δεξαμενή αποθήκευσης (~500 m) «θεωρούνται κατάλληλες από απόψεως ασφαλείας και αν είναι επαρκείς», ενώ δεύτερον διαπιστώθηκε ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη επαρκώς η ύπαρξη αγωγού φυσικού αερίου στην περιοχή του έργου.
Περαιτέρω, το ΣτΕ ζήτησε «να εκπονηθεί με μέριμνα και δαπάνη της ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και με συνεργασία της αιτούσης και των άλλων εμπλεκομένων εταιρειών, ειδική μελέτη εκτίμησης και αντιμετώπισης των ανωτέρω ζητημάτων…».
Με το υπ’ αρ. 3 σχετικό, πληροφορηθήκαμε από την εταιρία «Ελληνικά Λιπάσματα και Χημικά ELFE ABEE» ότι καταθέσατε στο ΣτΕ την εν λόγω ειδική μελέτη εκτίμησης σύμφωνα με την υπ’ αρ. 38/2025 απόφασης αναστολής του ΣτΕ, η οποία μελέτη μας διαβιβάστηκε από την ως άνω εταιρεία, και η οποία θα πρέπει να αξιολογηθεί από τις αρμόδιες Αρχές.
Με την απόφαση του ΣτΕ διαπιστώνεται ότι η ισχύουσα Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του σιδηροδρομικού έργου δεν έχει λάβει υπόψη της επαρκώς την ευπάθεια τουέργου σε κινδύνους σοβαρών ατυχημάτων και/ή καταστροφών, βάσει σχετικών πληροφοριών από εκτιμήσεις κινδύνου κατά την Οδηγία 2012/18/ΕΕ (Seveso-III), κατά τις προβλέψεις της παρ.8 του Παραρτήματος IV της Οδηγίας 2011/92/ΕΕ, λόγω της γειτνίασης με τον αγωγό φυσικού αερίου και με τις εγκαταστάσεις της «Ελληνικά Λιπάσματα και Χημικά ELFE ABEE», κάτι που επισημαίνεται και στο 2ο σχετικό.
Δεδομένου ότι το έργο της νέας σιδηροδρομικής γραμμής Νέα Καρβάλη – Τοξότες για τη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με τον εμπορικό λιμένα Καβάλας ‘‘Φίλιππος Β’’ στη Νέα Καρβάλη είναι μια ουσιαστική αναπτυξιακή παρέμβαση για την οποία έχει εξασφαλιστεί σημαντική οικονομική ενίσχυση από την ΕΕ, κι επομένως πρέπει να υλοποιηθεί το ταχύτερο δυνατόν, ταυτόχρονα, όμως, με όρους προστασίας δημόσιας ασφάλειας και της ανθρώπινης ζωής, σας καλούμε όπως μας παρουσιάσετε άμεσα τα σχεδιαζόμενα συγκεκριμένα μέτρα αποτροπής του κινδύνου ατυχήματος προκειμένου να διασφαλιστεί η άμεση υλοποίηση της νέας σιδηροδρομικής γραμμής με τις προσήκουσες συνθήκες ασφαλείας.
Εν όψει των παραπάνω, και με σκοπό την πλήρη συμμόρφωση του έργου με την ελληνική και ενωσιακή νομοθεσία και ιδιαίτερα με τις προβλέψεις της παρ. 8 του Παραρτήματος IV της Οδηγίας 2011/92/ΕΕ, η ΑΕΠΟ του έργου δεν μπορεί να παραμένει σε ισχύ ως έχει.
Ως εκ τούτου, αναστέλλεται προσωρινά η ισχύς της σχετικής ΑΕΠΟ, μέχρι τη διερεύνηση των ζητημάτων ασφαλείας, ήτοι έως την ένταξη στην εν λόγω απόφαση, κατάλληλων συγκεκριμένων μέτρων που θα εξαλείφουν τους διαπιστωθέντες από το ΣτΕ κινδύνους. Η πρόταση των απαραίτητων μέτρων ασφάλειας και προστασίας αποτελεί ευθύνη του φορέα του σιδηροδρομικού έργου ενώ η ένταξή τους στην ΑΕΠΟ προϋποθέτει την έγκρισή τους από τις αρμόδιες Αρχές.
Η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ παραμένει στη διάθεσή σας και αναμένει τις προτάσεις σας για την άμεση διερεύνηση του ζητήματος που έχει ανακύψει, με την αναγκαία συμπλήρωση ή τροποποίηση της ΑΕΠΟ του έργου, προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις και να εναρμονιστεί η ΑΕΠΟ του πολύ σημαντικού σιδηροδρομικού έργο με την ελληνική και ενωσιακή νομοθεσία.
O ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ»
