«Το οποίον, μεγαλείον. Και να γράφει στην ταμπέλα «Ζαχαροπλαστείον – Γαλακτοπωλείον η Άβυσσος». Και να γράφει στα τζάμια με τεμπεσίρι «Δίδονται λουκουμάδαι ημερίς δραχμάς 4 και Προσφέρεται Πογάτσα Πολιτική, ημερίς 4,50». Kι από μέσα στο ταμείον να κάθεται η κερία Kυριακούλα, αρχοντόπαχη, φρεγατίσα, το μάτι βαφέν, το χείλι άλικο και πεντόλιρο στο βραχιόλι. Kαι να λέγει: «Kυριάκο, μαρκάρησε το ρεζόγαλον». Kαι να χαμογελεί ο Kυριάκος. Mουστάκι σύρμα και δαχτυλίδι με πράσινη πέτρα, κυπαρίσσι ίσιο και λιπόσαρκο, φρύδι σμιχτό και καρύδι στο λάρυγγα. Kαι να ρίπτει ματιές με σημασία. «Έννοια σας, Kυριακούλα μανταμίτσα, μη φοβείσθε, καθόσον μπορεί να είμαι σκέτος σερβιτόρος, αλλά…»
Ο μεγάλος Νίκος Τσιφόρος έπλεξε ένα στεφάνι με καμιά κατοσταριά «λουλούδια», όλα κομμένα απ’ τον ολάνθιστο κήπο της ελληνικής λεβεντομαλακίας, με το μπαρδόν κιόλας.
Το δημοσίευσε για πρώτη φορά το 1967 ο «Ταχυδρόμος» , ο οποίος έχει τον απέθαντο και φτάσαμε στο 2021 και μας κουβάλησε μια πανδημία νααααα, με το συμπάθιο, να ταλανίζει κόσμο και ντουνιά στην υδρόγειο σφαίρα.
Σφαίρες πάνω από τα κεφάλια νεαρών ατίθασων και παλιόπαιδων, ευγενικά το λέω, τα ντεσιμπέλ στο υπαίθριο μπαρ «Απιθήτα», το οποίον γρήγορα μιμήθηκαν πλείστα όσα υπαίθρια ορθάδικα, ανά την επικράτεια.
Ποσώς νοιάζονται για τον κίνδυνο νοσηρής συνέχειας, άμα τη λήξει του σανσιρμά, τα χιλιάδες βλαστάρια οικογενειών που, ίσως, πιστεύουν ότι την ώρα της μεγάλης απόδρασης, το ένα πάνω στ’ άλλο και χωρίς μάσκες, τα καημένα τα φοιτούντα εις σχολάς ανωτέρου επιπέδου, να έχουν στρωμένο κώλο στο διάβασμα ή, στην επικρατέστερη περίπτωση, να έχουν εξασφαλίσει ένα πεντάρι εκεί πέρα μέσω διαδικτύου, με την αντιγραφή πρωταγωνίστρια στον μύθο.
Λίγο παρακάτω, έτσι κι αλλιώς μια κουκίδα η Ελλάδα, γυμνασιόπαιδα -επίσης παλιόπαιδα κι ατίθασα- γιόρτασαν, λέει, το τέλος της σχολικής χρονιάς με μπουρλότο στη Γλυφάδα. Στάχτη και μπούρμπερη ό,τι έστησε ο Δήμος για λουόμενους, διότι έτσι γουστάρανε και τις κοτρόνες τις ρίξανε στα κεφάλια των ένστολων, μην και τολμήσει κανείς να διακόψει το γλέντι της πυρκαγιάς.
Σωτήριον έτος 2021 και η χειρότερη αντίληψη (και άσκηση) του αγαθού της ελευθερίας είναι πάντα η ανεξέλεγκτη εκδοχή της. Είτε ως ιδεοληπτική εμμονή του αναρχισμού είτε ως δογματική αποποίηση των ορίων υπευθυνότητας που την προσδιορίζουν και τη νοηματοδοτούν. Αποτέλεσμα; Τουλάχιστον, την αδικούν.
Δικαιώνοντας την – εν προκειμένω – εύγλωττη πλατωνική προσέγγιση: «Η άγαν ελευθερία, έοικεν ουκ εις άλλο τι, ή εις άγαν δουλείαν μεταβάλλειν και ιδιώτη και πόλει». Όπου η εκτός ελέγχου ελευθερία προσομοιάζει και, ουσιαστικά, οδηγεί στον ανεπιθύμητο αντίποδα. Σε «άγαν – δηλαδή – δουλείαν».
Όλοι, σε τελική ανάλυση (και πρωταρχικά όσοι εντίμως συλλογίζονται), ξέρουν ότι έτσι ακριβώς είναι. Αυτό συμβαίνει. Και αυτό εισπράττεται όποτε η ενεργητική αναρχία, ως κακέκτυπο απόλυτης ελευθερίας, προάγει πρακτικές δικών της υπερβάσεων, ανεξαρτήτως κόστους και συνεπειών για τους υπόλοιπους. Ελευθερίας σε όσους μετέχουν σ’ αυτήν. Υποδούλωσης δε και βαναυσότητας στους απέναντι. Όσων (άκοντες) υφίστανται τα έως κι εξουθενωτικά παράγωγα της «άνευ ορίων» (και κυρίως άνευ ευθύνης) αυτής της ελευθερίας. Εν προκειμένω, η ασυλλόγιστη και άνευ ενοχών διασπορά στην κοινωνία του φονικού ιού.
Αυτές οι διαχρονικές σημάνσεις δίνουν διαλεκτικά, το μέτρο για όσα συμβαίνουν σήμερα στα καθ’ ημάς. Και όσα επενεργούν είτε ως περιθωριακές παρεμβολές είτε ως οργανωμένες κινήσεις με, συνήθως, στρεβλό ιδεολογικό υπόβαθρο.
Εκείνο που προέχει είναι ότι: Όσο τέτοιες καταστάσεις κατ’ ανοχήν παγιώνονται, τόσο διαβρώνεται το πολιτειακό κύρος και η δυναμική των θεσμών. Και τόσο θ’ αποδομούνται οι ευρύτερες προοπτικές κοινωνικής ομαλότητας.
Αυτό δεν σημαίνει ούτε πολιτική καταστολών, ούτε άσκηση βίας. Κατήχηση λείπει. Σωστή ενημέρωση. Δίχως τραπέζια και μικρόφωνα. Χωρίς ανακοινώσεις από πολιτικούς τιτλούχους, χωρίς φοβέρες και απειλές. Αιωρείται, σαφώς, ένα ερώτημα. Τι είδους κατήχηση να δεχτούν τα «παλιόπαιδα, τ’ ατίθασα», όταν εκπαιδευτικοί λειτουργοί αρνούνται τα τεστ, όταν γονείς αρνητές καταφεύγουν σε μηνύσεις, όταν οι σπίθες υπάρχουν μέσα κι έξω από τα ιδρύματα, οι οποίες πολύ εύκολα, όπως βλέπουμε, γίνονται πυρκαγιές;
Μέγα θέμα η κατάχρηση ελευθερίας, μεγαλύτερο η άγνοια περί ατομικής ευθύνης.
Τι είναι, όμως, η ατομική ευθύνη; Με μια πρώτη σκέψη θα έλεγα ότι η ατομική ευθύνη είναι μια εγκεφαλική διεργασία η οποία διαχωρίζει το άτομο από τον όχλο. Την υπεύθυνη ατομική συμπεριφορά από την «ομοιογενή μάζα» και το «αγελαίο ποδοβολητό». Την ψύχραιμη φωνή του ενός από την αλαλάζουσα συνθηματολογία και την «παπαγαλία» των κλισέ του πλήθους. Είναι, λέω εγώ, ένα ατράνταχτο αποδεικτικό γνωστικής επάρκειας.
ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ
