Σήμερα στο Γ΄ ΜΕΡΟΣ θα μιλήσουμε για τις μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων – τέκνων που περιλαμβάνονται στο πολυσυζητημένο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Ειδικότερα θα μιλήσουμε για τα επόμενα άρθρα αυτών, που αναλύσαμε στο Β’ ΜΕΡΟΣ, δηλαδή για τα άρθρα 13 έως και 17 του σχεδίου νόμου.
Γειά σας είμαι ο Γιώργος Γιαγκουδάκης δικηγόρος Καβάλας, ειδικός για διαζύγια και οικογενειακό δίκαιο και σας ενημερώνω για τις εξελίξεις στο οικογενειακό δίκαιο.
Αν είστε έτοιμοι πάμε να δούμε αμέσως τις αλλαγές, που έχουν γίνει με τα παραπάνω άρθρα και ξεκινάμε με το άρθρο 13.
Άρθρο 13 – Δικαίωμα επικοινωνίας – Αντικατάσταση άρθρου 1520 ΑΚ
Το σημερινό άρθρο 1520 έχει τρία εδάφια στο πρώτο εδάφιο γίνεται απλά αναφορά στο δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας που διατηρεί ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο.
Στο δεύτερο εδάφιο ορίζεται ότι οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους απώτερους ανίοντες του, εκτός αν υπάρχει σοβαρός λόγος, ενώ στο τρίτο εδάφιο ορίζεται ότι στις περιπτώσεις των προηγούμενων παραγράφων, τα σχετικά με την επικοινωνία κανονίζονται ειδικότερα από το δικαστήριο. Με το σχέδιο νόμου το νέο άρθρο 1520 ΑΚ είναι μεγαλύτερο έχει 3 παραγράφους και ορίζει τα εξής:
Άρθρο 1520 Προσωπική επικοινωνία
- Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση της, κατά το δυνατό, ευρύτερης επικοινωνίας με αυτό, στην οποία περιλαμβάνονται, τόσο η φυσική παρουσία και επαφή αυτού με το τέκνο, όσο και η διαμονή του τέκνου στην οικία του.
Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο οφείλει να διευκολύνει και να προωθεί την επικοινωνία του τέκνου με τον άλλο γονέα σε καθημερινή βάση.
Ο χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με φυσική παρουσία με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, τεκμαίρεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου επικοινωνίας, εκτός αν ο γονέας αυτός ζητά μικρότερο χρόνο επικοινωνίας, ή επιβάλλεται να καθορισθεί μικρότερος ή μεγαλύτερος χρόνος επικοινωνίας για λόγους που αφορούν στις συνθήκες διαβίωσης ή στο συμφέρον του τέκνου, εφόσον, σε κάθε περίπτωση, δεν διαταράσσεται η καθημερινότητα του τέκνου.
Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.
- Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους ανώτερους ανιόντες και τους αδελφούς του, εκτός αν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τρίτους που έχουν αναπτύξει μαζί του κοινωνικοσυναισθηματική σχέση οικογενειακής φύσης, εφόσον με την επικοινωνία εξυπηρετείται το συμφέρον του τέκνου.
- Τα σχετικά με την επικοινωνία ζητήματα καθορίζονται ειδικότερα είτε με έγγραφη συμφωνία των γονέων, είτε από το δικαστήριο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται και η παρ. 4 του άρθρου 1511. Όταν συντρέχει περίπτωση κακής ή καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας, ο άλλος γονέας ή κάθε ένας από τους γονείς, αν πρόκειται για επικοινωνία με τρίτο, μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο τη μεταρρύθμιση της επικοινωνίας.
* Σημείωση – Να υπενθυμίσουμε ότι ορίζεται στο άρθρο 1511 παρ. 4. : Ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του, πριν από κάθε απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα και τα συμφέροντά του, εφόσον η γνώμη του τέκνου κριθεί από το δικαστήριο ότι δεν αποτελεί προϊόν καθοδήγησης ή υποβολής).
Αξίζει εδώ να επισημάνω τα εξής:
Σε αυτό το άρθρο πλέον η επικοινωνία δεν είναι μόνο δικαίωμα (όπως είναι σήμερα) αλλά πλέον είναι και υποχρέωση του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο και αυτό έχει μεγάλη σημασία, όπως θα δούμε παρακάτω για την κακή άσκηση της γονικής μέριμνας.
Επίσης η επικοινωνία θα πρέπει να είναι κατά το δυνατόν η ευρύτερη. Περιλαμβάνεται σε αυτή την επικοινωνία βάσει του εν λόγω άρθρου τόσο η φυσική παρουσία και επαφή με το τέκνο, όσο και η διαμονή του τέκνου στην οικία του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο αν και για αυτή έχω να παρατηρήσω ότι τηρείται σιγή ιχθύος, δηλαδή δεν γίνεται κανένας καθορισμός της έστω χρονικός ή αναφορά σε εναλλασσόμενη διαμονή των τέκνων στην κατοικία καθενός από τους γονείς τους έστω με την κοινή συμφωνία τους.
Το τεκμήριο του 1/3 επικοινωνίας με φυσική παρουσία ως ποσοστό του συνολικού χρόνου επικοινωνίας τίθεται υπό προϋποθέσεις και ως μαχητό τεκμήριο είναι δε αόριστο έτσι όπως ορίζεται.
Με βάσει την αιτιολογική έκθεση του νόμου γίνεται μια οριοθέτηση ενός ελάχιστου χρόνου επικοινωνίας του τέκνου με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει με την καθιέρωση ενός ελάχιστου τεκμήριου χρόνου επικοινωνίας, το οποίο συμβάλλει στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του τέκνου και στην ψυχική του υγεία. Σκοπός το τεκμήριο αυτό να δημιουργεί μια υπαρκτή βάση διαλόγου μεταξύ των γονέων, ώστε να αποφεύγονται οι εντάσεις και οι διαφωνίες μεταξύ τους, που αποβαίνουν εν τέλει σε βάρος του τέκνου.
Δυνατή πλέον με το άρθρο αυτό και η έγγραφη συμφωνία των γονέων για θέματα επικοινωνίας με τα ανήλικα τέκνα τους. Επίσης είναι εφικτή η δικαστική μεταρρύθμιση της επικοινωνίας σε περίπτωση κακής ή καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας.
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Γιώργος Γιαγκουδάκης,
Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων – Οικογενειακού δικαίου
