«Ω, τι κόσμος μπαμπά!» είναι ένα σατιρικό θεατρικό έργο που γράφτηκε στην περίοδο της δικτατορίας. Μέσα σε αυτό, είτε με χιούμορ είτε με πολύ σκληρό τρόπο, αποτυπώνεται ανάγλυφα η κοινωνία εκείνης της εποχής αλλά και της Μεταπολίτευσης. Η ματαιοδοξία και η αναζήτηση περισσότερης εξουσίας, η καχυποψία, η αναζήτηση του αδύνατου, ο παραλογισμός του κόσμου, η φτώχεια, η ωραιοποίηση της δυστυχίας, η επίδραση των κατευθυνόμενων Μ.Μ.Ε. και της διαφήμισης στον άνθρωπο, η σεξουαλική εκμετάλλευση, ο φόβος και ο πανικός, η εκλογίκευση του παραλόγου, η ανάγκη για ελπίδα, η αναζήτηση περισσότερου χρήματος, η πλήρης κατάπτωση των ηθικών αξιών, η διάβρωση των ανθρώπινων ψυχών είναι ορισμένα από τα στοιχεία που συναντά κανείς σε αυτό το πολύπλευρο έργο που ισορροπεί ανάμεσα στον ρεαλισμό και το παράλογο.
Ο Μουρσελάς το έγραψε το 1973. Πενήντα δύο χρόνια μετά, στη «χώρα των θαυμάτων για λίγους» που ζούμε, η σαθρή κατάσταση ξεπέρασε τις τριτοκοσμικές διαστάσεις σε όλες τις μορφές εξουσίας.
Τα σκάνδαλα, άλλωστε, είναι σημαντικά κοινωνικά φαινόμενα που έχουν επιπτώσεις τόσο στη ζωή και στη σταδιοδρομία των ατόμων που εμπλέκονται, όσο και στους θεσμούς στους οποίους μετέχουν. Τα πολιτικά σκάνδαλα έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος του τρόπου που οι σύγχρονες δημοκρατίες κάνουν πολιτική, αλλά ο θεωρητικός προσδιορισμός κατανόησης της σημασίας του σκανδάλου στη κοινωνία είναι ακόμη εκκρεμής, επειδή παρουσιάζονται θεωρητικές προσεγγίσεις, αναφορικά με την ορατότητα του δημόσιου βίου, τη συμβολή του τύπου σε αυτή και τη φύση των πολιτικών σκανδάλων, ως κοινωνικό φαινόμενο της σύγχρονης εποχής.
Το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ, για παράδειγμα, τάραξε την κοινωνία αλλά οδεύει προς κουκούλωση, έτσι όπως ο κ. Χρυσοχοΐδης το παρουσίασε σήμερα. Δεκάδες εκατομμύρια άρπαξαν οι ψεύτες και οι κλέφτες, τάχα θα δεσμευτούν περιουσίες και χωρίς καμία δίωξη, αλλά ουδείς μεγαλόσχημος θα εκτεθεί, πόσω μάλλον θα τιμωρηθεί. Επίσης, το να λαμβάνουν περί τα 2,5 εκατ. ευρώ τα 8 ΑΦΜ της θεσσαλικής ΝΔημοκρατικής οικογένειας Σεμερτζίδου σε μια εξαετία, είναι ένα θέμα, το οποίο έκανε «γαργάρα» ο κ. υπουργός.
Όμως, δεν είναι το μόνο σκάνδαλο που βγήκε εσχάτως στο φως της δημοσιότητας.
Είναι σημαντικό ότι οι αστυνομικοί στην Κρήτη, με εντολές και της αρμόδιας και συνδεδεμένης εποπτικά με την υπόθεση εισαγγελικής αρχής, ερευνούν και λειτουργούν δικογραφία, η οποία εμπλέκει δεκάδες πρόσωπα «υπεράνω υποψίας» με την οργάνωση, η οποία στηριζόταν και αποκτούσε παράνομο πλούτο, από ναρκωτικά, όπλα, εκβιασμούς, ενώ υπάρχουν στοιχεία ισχυρά που δένουν υποθέσεις οι οποίες σχετίζονται, με εκμετάλλευση εκκλησιαστικής περιουσίας, αποχαρακτηρισμούς εκκλησιαστικών εκτάσεων, αλλά και παρεμβάσεις σε διοικητικά ζητήματα της εκκλησίας της Κρήτης.
Πέρα από τις βαριές «αμαρτίες» που σκέπαζε για δεκαετίες η σιωπή, εκατοντάδες άλλες εξακολουθούν να μιαίνουν τη χώρα, δίχως να ενδιαφέρεται κανείς για τη σήψη και τη δυσωδία που αναδύεται από αυτή τη χρόνια μόλυνση. Αναφέρομαι στην κατά εξακολούθηση φοροδιαφυγή ελεύθερων επαγγελματιών μεγαλοκαρχαριών ( ιατρών – δικηγόρων- εμπόρων καυσίμων) και καθημερινών φοροφυγάδων ( υδραυλικών – ηλεκτρολόγων – μερεμετιτζήδων), που ωστόσο, όλοι τους κοροϊδεύουν πολιτεία και πολίτες ελεύθερα και με την ανοχή μας. Σου λέει ο γιατρός κατάμουτρα «τόσα με απόδειξη, τόσα χωρίς». Τι να κάνει ο συνταξιούχος, προκειμένου να γλυτώσει κάμποσα κι απαραίτητα ευρώ, δέχεται την απάτη. Αφήνω τη μάστιγα – Λερναία Ύδρα που λέγεται «φακελάκι».
Μήπως έβγαλε ποτέ από την τσάντα του υδραυλικός, ηλεκτρολόγος, χτίστης, POS για να πληρώσει ο πολίτης με κάρτα; Μην τρελαθούμε κιόλας. Η δουλειά μας να γίνει, προέχει.
Ένα, επίσης, τεράστιο ζήτημα που συναντάμε συχνά σ’ αυτόν τον τόπο της φαιδράς πορτοκαλέας είναι η στάση, η δράση και η αντίδραση απέναντι σε καταστροφές, πολέμους, λιμούς, κλπ. Διαμαρτυρία ή συμπαράσταση κατ’ επιλογή. Σωστά αγανάκτησε η κοινωνία με το δυστύχημα στα Τέμπη, το οποίο κατονομάστηκε από αριστερή μερίδα «έγκλημα», αλλά η ίδια μερίδα τήρησε σιγή ιχθύος για η τη φονική καταστροφή στο ΜΑΤΙ. Μην απορείτε. Ο όχλος καθοδηγείται. Οργανώθηκαν διαδηλώσεις, πορείες, συναυλίες για τα Τέμπη, ενώ δεν είδαμε ούτε μια δήλωση οργής, πόνου ή παρηγοριάς για το ΜΑΤΙ. Επιλεκτική αγανάκτηση. Και άδικη.
Παγκόσμια διαμαρτυρία για το ζήτημα της Παλαιστίνης, με αποτρόπαια εγκλήματα, χιλιάδες νεκροί – παιδιά και ενήλικες – κι αναλγησία από τον εγκληματία πολέμου Νετανιάχου.
Οι ίδιοι άνθρωποι δίνουν μια περίεργη και ύποπτη ασυλία στον Ρώσο εγκληματία πολέμου και εισβολέα στην Ουκρανία, κινούμενοι υπό τον μανδύα της «δικαιοσύνης», διότι έτσι νομίζουν, έτσι καθοδηγούνται από τους ινστρούχτορες του καθεστώτος που εξακολουθεί να σκοτώνει αμάχους. Ο λογικός άνθρωπος, ο ανένταχτος, σηκώνει τα χέρια του ψηλά. Αδιανόητο να δέχεται κανείς τον θάνατο ανθρώπων σ’ ένα ιμπεριαλιστικό πολιτικό, φονικό παιχνίδι, ως φυσική απώλεια πολέμου και να αναγνωρίζει μόνο το παλαιστινιακό ως γενοκτονία, κλείνοντας αυτιά και μάτια στον αποδεκατισμό Ουκρανών πολιτών από ρωσικά πυρά. Τα περί συμμαχικών δυνάμεων στη στήριξη του αμυνόμενου, βολικές δικαιολογίες.
Βρισκόμαστε σε μια επικίνδυνη αρχή πυρηνικής απειλής με τη συνάντηση τριών αρχηγών κομουνιστικών υπερδυνάμεων που, ειρωνικά, ονοματίζουν τις χώρες τους «Δημοκρατίες». Το διακύβευμα: η Κίνα στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στις ΗΠΑ, τη στιγμή που με την μεγάλη στρατιωτική παρέλαση κάνει επίδειξη του διπλωματικού αποτυπώματος και της στρατιωτικής ισχύος της. Όσο για τον Τραμπ, πλέει σε θολά νερά το καράβι του, φορτωμένο, φυσικά, με υπερσύγχρονα όπλα, αλλά με χαλασμένη πυξίδα.
Σε τι κόσμο ζούμε; Μα, στον κόσμο που φτιάχνουμε!
Με όλα όσα επιτρέπουμε και, ουσιαστικά, δεν έχουμε χωνέψει. Με όλα όσα ανεχόμαστε. Και αυτά είναι, ίσως, τα δικά μας σκάνδαλα. Η ανοχή μας. Το «δε με αφορά». Το «μη μιλήσεις γιατί θα μπλέξεις».
Μια συνεχής αγανάκτηση σε απανωτές κρίσεις που βιώνουμε καθημερινά, όμως όλα τα άλλοθι της γης τελειώνουν σε μια ερώτηση: Ποια είναι η θέση μας σε όλα αυτά;
Ποιος είσαι στο άκουσμα μιας «τραγωδίας» που φαινομενικά δε σε αφορά;
Πώς βοηθάς για να την αποτρέψεις μακροπρόθεσμα;
Πώς συζητάς για όλα αυτά με την οικογένεια, τους συνεργάτες, τους φίλους σου;
Στέκεσαι στα ψιλά γράμματα, σε κουτσομπολιά και πάλι απ’ την αρχή, ή ζυμώνεσαι με τους άλλους και μένεις στην ουσία;
Τον κόσμο τον φτιάχνουμε εμείς μέσα από το κάθε τί δικό μας και η όποια διαμαρτυρία, είναι καθοδηγούμενη και επιλεκτική.
ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ
