Γεια σας και πάλι είμαστε στη καρδιά του καλοκαιριού και ελπίζω να περνάτε καλά. Σήμερα γράφω για ένα θέμα που απασχολεί πολλούς χωρισμένους γονείς με ανήλικα τέκνα και δεν είναι άλλο από το ζήτημα γονικής μέριμνας και επιμέλειας τους. Το ερώτημα που απαντάμε είναι το εξής:
Ποια είναι τα σημαντικά κριτήρια για την ανάθεση γονικής μέριμνας ή επιμέλειας ανηλίκων τέκνων;
Αγαπητέ αναγνώστη σήμερα θα αναφερθώ για την ανάθεση γονικής μέριμνας και επιμέλειας ανηλίκων τέκνων, που γνωρίζω ότι απασχολεί μεγάλη μερίδα χωρισμένων γονιών με ανήλικα παιδιά.
Από μια σύντομη επισκόπηση της σχετικής νομοθεσίας και της νομολογίας του Αρείου Πάγου καταλήγουμε σε διαπιστώσεις για το ποια είναι τα σημαντικά κριτήρια ανάθεσης γονικής μέριμνας ή επιμέλειας ανηλίκων τέκνων των γονιών σε διάσταση ή που έχουν πάρει διαζύγιο και για το πως θα πρέπει να αποφασίζουν τα δικαστήρια σχετικά με αυτά τα σοβαρά θέματα.
Κατά το άρθρο 1511 ΑΚ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 1510, 1512-1514 ΑΚ το δικαστήριο, όταν καλείται να αποφασίσει και να ρυθμίσει την άσκηση γονικής μέριμνας ή επιμέλειας ανηλίκου τέκνου εν διαστάσει ή διαζευγμένων γονιών θα πρέπει να έχει ως αποκλειστικό οδηγό της κρίσης του το γενικό συμφέρον του ανηλίκου τέκνου. Το συμφέρον αυτό νοείται ως το σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυχικό και ηθικό. Κατά την λήψη της εν λόγω απόφασης το δικαστήριο θα πρέπει να μην επηρεάζεται από κανέναν παράγοντα, που σχετίζεται με κάθε γονέα αναφορικά με το φύλο, φυλή, γλώσσα, θρησκεία, κοινωνική προέλευση, περιουσιακή κατάσταση κλπ. Κατά την λήψη αυτής της τόσο σοβαρής απόφασης το δικαστήριο θα πρέπει ακόμη να λαμβάνει υπόψιν του και τους ακόλουθους παράγοντες ως κριτήρια προσδιορισμού του συμφέροντος του τέκνου:
1. τους έως τότε ανεπηρέαστα αναπτυχθέντες δεσμούς του τέκνου, που διαθέτει ικανότητα διακρίσεως με τους γονείς του και τα αδέλφια του. Ουσιώδης σημασία έχει η ύπαρξη ιδιαίτερου δεσμού του τέκνου προς τον ένα από τους γονείς του και η περί αυτού ρητώς εκφραζόμενη προτίμησή του με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι ο ιδιαίτερος αυτός δεσμός του τέκνου προς τον ένα από τους γονείς του έχει αναπτυχθεί φυσιολογικά και αβίαστα ως ψυχική στάση, η οποία είναι προϊόν της ελεύθερης και ανεπηρέαστης επιλογής του ανηλίκου,
2. τις τυχόν συμφωνίες των γονέων για την επιμέλεια και την διοίκηση της περιουσίας του,
3. την προσωπική γνώμη του ανηλίκου τέκνου εφόσον αυτό, εν όψει της ηλικίας του και της πνευματικής του ανάπτυξης, έχει την ωριμότητα και είναι ικανό να αντιληφθεί το πραγματικό του συμφέρον. Το δικαστήριο πρέπει να ζητεί και να συνεκτιμά και τη γνώμη του τέκνου, εφ` όσον κρίνει αυτό ότι έχει την απαιτούμενη ωριμότητα, ότι δηλαδή έχει την ικανότητα να αντιληφθεί το συμφέρον του.
Η εκφρασθείσα γνώμη του τέκνου δεν αποτελεί, άνευ άλλου τινός, αποφασιστικό παράγοντα με ιδιαίτερη βαρύτητα, διότι πολλές φορές η θέληση του ανηλίκου είναι αποτέλεσμα επηρεασμού και πρόσκαιρη και δεν σημαίνει ότι εξυπηρετεί πράγματι το συμφέρον του. Η συνεκτίμηση από το Δικαστήριο της γνώμης του τέκνου δεν αποτελεί ίδιο αποδεικτικό μέσο. Θα πρέπει όμως να διαλαμβάνεται στην απόφαση, γιατί συνιστά μέρος της αιτιολογίας αυτής χωρίς και να είναι απαραίτητο να αναφέρεται στην απόφαση του δικαστηρίου η γνώμη του ανηλίκου, στην οποία άλλωστε το Δικαστήριο αυτό δεν είναι υποχρεωμένο να συμμορφώνεται. Υποχρέωση παραθέσεως της γνώμης του ανηλίκου στην απόφαση δεν προκύπτει από τη διάταξη του άρθρου 1511 παρ. 3 ΑΚ.
Το δικαστήριο για την κρίση του αυτή ως προς την ύπαρξη ή μη τέτοιας ωριμότητας, που σχηματίζεται από την ελεύθερη εκτίμηση των αποδείξεων, ούτε ειδική αιτιολογία απαιτείται, ούτε αναιρετικός έλεγχος επιτρέπεται, αφού αυτή αποτελεί εκτίμηση πραγματικού γεγονότος, κατ` άρθρ. 561 ΚΠολΔ. Η επικοινωνία με το δικαστή για λήψη γνώμης ανηλίκου δύναται να παραλειφθεί μόνο όταν ειδικές περιστάσεις το επιβάλλουν, οπότε η δικαστική κρίση θα διαμορφωθεί και εξαχθεί από τα λοιπά αποδεικτικά στοιχεία. Τούτο διότι αυτή η επικοινωνία δεν αποτελεί αποκλειστικό, αλλά συντρέχον και συνεκτιμώμενο, στοιχείο του πραγματικού του εφαρμοστέου κανόνα δικαίου για την υπό του δικαστηρίου ανάθεση της επιμελείας του τέκνου με γνώμονα το συμφέρον τούτου.
4. τις ικανότητες των γονέων, το περιβάλλον, το επάγγελμα, τη πνευματική τους ανάπτυξη και τη δράση τους στο κοινωνικό σύνολο. Την ικανότητα προσαρμογής τους στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας μέσα στα πλαίσια της λογικής και ορθολογικής αντιμετώπισης των θεμάτων των νέων.
Διαβάστε την συνέχεια του άρθρου στο blog μου πατώντας ΕΔΩ
Γιώργος Γιαγκουδάκης
Δικηγόρος Καβάλας
Ειδικός Νομικός Σύμβουλος Διαζυγίων & οικογενειακού δικαίου
https://giagkoudakis-
