Μπορούν να παραιτηθούν οι σύζυγοι από τυχόν αξίωση αποκτημάτων από το γάμο; (του Γιώργου Γιαγκουδάκη)

Το ερώτημα αυτό απαντήθηκε πρόσφατα με την υπ΄ αριθμόν 6/2019 απόφαση Ολομελείας του Αρείου Πάγου, που απεφάνθη επί του σημείου αυτού ότι:

Η διάταξη του άρθρου 1400 ΑΚ για τα αποκτήματα από το γάμο έχει τον χαρακτήρα κανόνα αναγκαστικού δικαίου. Κατ΄ακολουθία απαγορεύεται και είναι άκυρη η παραίτηση του δικαιούχου αποκτημάτων από το γάμο συζύγου ή σύναψη αντιθέτων συμφωνιών εκ των προτέρων, πριν δηλαδή γεννηθεί η σχετική αξίωση. Αυτό συνάγεται από το συνδυασμό των διατάξεων του ανωτέρω άρθρου και των άρθρων 3, 174, 178, 871 και 1441 ΑΚ.

Δεν αποκλείεται, όμως, από τη διάταξη 1400 ΑΚ, όπως το ζήτημα των αποκτημάτων γίνει αντικείμενο ενός γενικότερου διακανονισμού των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων στις διαπραγματεύσεις αυτών για να καταλήξουν στην κατά το άρθρο 1441 ΑΚ συμφωνία συναινετικού διαζυγίου.

Έτσι κατ` εξαίρεση, η συμφωνία αυτή είναι ισχυρή, με τον όρο ότι η συμφωνία των συζύγων για τα αποκτήματα τελεί υπό την αναβλητική αίρεση της, εξ αυτού αποκλειστικά του λόγου διαζυγίου, λύσης του γάμου.

Εφόσον μόνη η κοινή συναίνεση σε διαζύγιο συνιστά αυτοτελή και δεσμευτικό λόγο διαζυγίου, πολύ περισσότερο θα είναι ισχυρή και η υπό αίρεση ρύθμιση στο στάδιο αυτό της ενοχικής αξίωσης για τα αποκτήματα, ακόμη και δια παραιτήσεως, εκτός αν στη συγκεκριμένη περίπτωση συντρέχουν οι γενικοί όροι ακυρότητας της δήλωσης βουλήσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 178 και 179 ΑΚ.

Η ως άνω παραίτηση έχει νομικό έρεισμα στις προαναφερόμενες διατάξεις και όχι σ` αυτήν του άρθρου 454 ΑΚ, εφόσον, κατά τα προεκτιθέμενα, η σχετική απαίτηση ανάγεται στο μέλλον και δεν έχει γεννηθεί κατά τον χρόνο που εκείνη (παραίτηση) λαμβάνει χώρα.