του Γιάννη Μόνιου
- Νισάφι πια! Μπαϊλντίζει κανείς από τα «σοφά» λαλήματα λίαν αγεώργητων οικονομολογούντων και ρηχής κοπής δημοσιολογούντων πως σίγουρα «ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας»!
Το αμέτρητο βάρος της ελαφρότητάς τους βάλνεται -αμέτι μουχαμπέτι- να μας πείσει πως, για δύο τρεις μήνες με ενοικιαζόμενα δωμάτια, με δημοσίως χαζοχαρούμενες συνταγές μαγειρικής, με σωρηδόν σουβλατζήδικα, καφετέριες και πιτσαρίες, με πάρτι και παρτούζες τουριστών λ.χ. σε νησιωτικές ακτές κτλ. έρχεται η ανάπτυξη!
Σ’ αυτό το ελαφρόμυαλο και λίαν ασταθές τουριστικοοικονομικό μοντέλο, αλίμονο, επενδύουνε πολλοί στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια! Θαυμάζουν και βαφτίζουν παραδείσους μέρη άνυδρα και άδεντρα και αφήνουν σχεδόν αμίλητα να παραπονιούνται λ.χ. ο μέχρι τα σύνορα με τη Βουλγαρία παροχθίως θαυμαστός πολυεύδεντρος, φιδωτός Νέστος, τα πανύψηλα δέντρα του Καρά Ντερέ της Δράμας, οι καστανιές του Παγγαίου κτλ.
Επιρρεπείς στην ευκολία και μάλλον εθισμένοι σε εποχικές, λαφριές δουλειές υπερεκτιμούν την «άμμο» και κτίζουνε σ’ αυτήν. Πιστεύοντας πως δεν θα τους προδώσει ο πολυελαφροευάλωτος καλοκαιρινός τουρισμός! Και πολλοί δεν θέλουν να θυμούνται τον διαπιστωτικό στίχο του Οδ. Ελύτη: «Με την πρώτη σταγόνα βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι». Το λοιπόν, ο τουρισμός, αυτή η καλοκαιρινή «βαριά βιομηχανία», πανεύκολα «σκοτώνεται», όντας υπερευαίσθητος σε λογής παράγοντες (καιρικούς, πανδημικούς, ενδημικούς, επιδημικούς κτλ). Αυτό όλοι μας χρωστούμε να το ξέρουμε, για να μην σφενδονάμε λαφριές «αμμουδερές» λαλιές για εύρωστη ανάπτυξη!…
- Στα σίγουρα χρειαζόμαστε αλλαγές στο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της χώρας μας. Ξαναθυμίζω την κλασσική (που θα πει αξεπέραστη) διαπίστωση – πρόταση από τον «Οικονομικό» του Ξενοφώντα (κεφ. 5, παρ. 17).
«Καλώς δε κακείνος είπεν, ος έφη την γεωργίαν των άλλων τεχνών μητέρα και τροφόν είναι. Ευ μεν γαρ φερομένης της γεωργίας έρρωνται και αι άλλαι τέχναι άπασαι. Όπου δ’ αν αναγκασθή η γη χερσεύειν, αποσβέννυνται και αι άλλαι τέχναι σχεδόν τι και κατά γην και κατά θάλατταν». Πρόχειρη μετάφραση: «σωστά μίλησε και εκείνος που είπε πως η γεωργία είναι μητέρα και τροφός των άλλων τεχνών. Γιατί, όταν η γεωργία πάει καλά, πάνε καλά κι όλες οι άλλες τέχνες. Όπου, όμως, από κάποια ανάγκη η γη μείνει χέρσα, σβήνουν σχεδόν και οι άλλες τέχνες, στεριανές και θαλασσινές».
Πρόκειται για σκέψη-πρόταση οικονομημένη, απλή και στέρεη, όπως το σταθερό μολύβι στο αφτί του παλιού, αγράμματου μπακάλη, που ήταν άσος στα οικονομικά και όπως το τεφτεράκι της παλιάς υπηρέτριας που λεγόταν «οικονόμος» του σπιτιού, χωρίς καθόλου να έχει χαμπάρι από πομφολυγολογούσες οικονομικές θεωρίες κτλ.
3. Είναι, τωόντι, πολύ λυπηρό από τη μία να βλέπεις, εν πυκνή παρατάξει, πιτσαρίες, καφετέριες, μπιφτεκάδικα, κάμπιγνκ κτλ. και από την άλλη να μετράς χέρσες μεγάλες εκτάσεις κάμπων με κάπου – κάπου κάποια φυτεμένα στρέμματα. Είναι καιρός όλοι μας, ιδίως οι κατά καιρούς κρατούντες, σιγά – σιγά να υιοθετήσουμε την πάντοτε ισχύουσα πρόταση που διαβάζουμε στον «Οικονομικό» του Ξενοφώντα.
