Ένα από τα ήθη και έθιμα των Ποντίων είναι το ταφικό έθιμο που λαμβάνει χώρα τη δεύτερη μέρα του Πάσχα φανερώνοντας την πίστη στη χριστιανική αντίληψη για την ανάσταση των νεκρών καθώς και το μεγάλο σεβασμό και την τιμή γι’ αυτούς.
Κανείς ωστόσο δεν γνωρίζει από που προέρχονται, το πώς καθιερώθηκαν, τους λόγους και το τυπικό τους. Εικάζεται ότι στηρίζονται πάνω στη δεδηλωμένη πίστη τόσο του αρχαίου όσο και του χριστιανικού κόσμου για τη ζωή μετά το θάνατο, καθώς και στην ανάσταση των νεκρών. Έχει να κάνει επίσης με τα ιδιαίτερα στοιχεία που συνθέτουν τη συγκεκριμένη ομάδα στο κοινωνικό γίγνεσθαι, τις απόψεις και τις δοξασίες τους σε θέματα ύπαρξης ζωής και θανάτου. Ένα τέτοιο ταφικό έθιμο είναι κι αυτό που αναβιώνει στο Χορτοκόπι, τη δεύτερη μέρα του Πάσχα.
Είναι η μέρα των νεκρών. Είναι η θύμηση και η απόδοση οφειλόμενων τιμών μνήμης και σεβασμού προς τους συγχωρεμένους γεννήτορες όλης της κοινότητας, η οποία μάλιστα ενισχύεται και από τους ξενιτεμένους που κατά κανόνα, τούτες τις μέρες, επισκέπτονται το χωριό.
Η προετοιμασία ξεκινάει μερικές μέρες πριν. Με τον καθαρισμό των τάφων και του περιβάλλοντα χώρου, το ζύμωμα των τσουρεκιών, των πισίων, των τσιριχτών, των φελίων και το βάψιμο των κόκκινων αυγών, συνοδευόμενα όλα αυτά τα εδέσματα και πολλά άλλα από ούζο.
Το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα οι Χορτοκοπίτες μετά τη θεία λειτουργία, συγκεντρώθηκαν όλοι στα νεκροταφεία. Ο ιερέας τέλεσε το μνημόσυνο αναφέροντας όλα τα ονόματα των νεκρών και έδωσε το έναυσμα μοιράζοντας τα πρώτα εδέσματα στους παρευρισκόμενους, οι οποίοι στη συνέχεια συνέφαγαν καθισμένοι ανάμεσα στους νεκρούς τους, ανακαλώντας τους πολλές φορές στη μνήμη τους.
Το τσούγκρισμα των αυγών
Ένα άλλο έθιμο που αναβιώνει στο χώρο του κοιμητηρίου στο Χορτοκόπι, είναι το τσούγκρισμα των αυγών. Δεν αφορά όμως το απλό τσούγκρισμα των αυγών, αλλά ένα ιδιαίτερο έθιμο που με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε σε μια πρωτότυπη… μονομαχία.
