Απαντήσεις σε σημαντικές ερωτήσεις που βασανίζουν χιλιάδες οικογένειες αλλά και χρήσιμες συμβουλές από τον δικηγόρο Γιώργο Γιαγκουδάκη.
- Ποια τέκνα θεωρούνται γεννημένα μέσα στο γάμο?
Βάσει των άρθρων 1465 και 1466 Αστικού Κώδικα, θεσπίζονται δύο νόμιμα μαχητά τεκμήρια για το ποια παιδιά θεωρούνται γεννημένα μέσα στο γάμο:
‘Αρθρο 1465- “Τεκμήριο καταγωγής από γάμο
Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον σύζυγο της μητέρας (Τέκνο γεννημένο σε γάμο).
Τέκνο γεννημένο σε γάμο θεωρείται και το τέκνο που γεννήθηκε ύστερα από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση, εφόσον υπάρχει η απαιτούμενη κατά το άρθρο 1457 δικαστική άδεια. Αν το τέκνο γεννήθηκε μετά την τριακοσιοστή ημέρα από τη λύση ή την ακύρωση του γάμου, η απόδειξη της πατρότητας του συζύγου βαρύνει εκείνον που την επικαλείται. Το ίδιο ισχύει και όταν η τεχνητή γονιμοποίηση έγινε μετά το θάνατο του συζύγου, παρά την έλλειψη δικαστικής άδειας.”
`Αρθρο 1466 – “Σύγκρουση δύο τεκμηρίων
Αν μέσα στις τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωση του γάμου γεννήθηκε τέκνο από γυναίκα που τέλεσε νέο γάμο, τεκμαίρεται ότι αυτό έχει πατέρα το δεύτερο σύζυγο, εκτός αν γίνει δεκτή αγωγή για προσβολή της πατρότητάς του, οπότε τεκμαίρεται ότι είναι τέκνο του πρώτου συζύγου.”
- Ποιο θεωρείται ως κρίσιμο χρονικό διάστημα σύλληψης του τέκνου?
Σύμφωνα με το άρθρο 1468 Α.Κ:
“Κρίσιμο διάστημα της σύλληψης θεωρείται το χρονικό διάστημα που περιλαμβάνεται ανάμεσα στην τριακοστή και την εκατοστή ογδοηκοστή ημέρα πριν από τον τοκετό.”
- Μπορεί να προσβληθεί δικαστικά η ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο (άρθ. 1465, 1466 Α.Κ.) και από ποιους?
Κατά τη διάταξη του άρθρου 1467 Α. Κ, η ιδιότητα του τέκνου ως προς το οποίο συντρέχει ένα από τα τεκμήρια των άρθρων 1465 και 1466 Α. Κ. ως τέκνου γεννημένου σε γάμο, μπορεί να προσβληθεί δικαστικά, αν αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε από τον σύζυγό της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν φανερά αδύνατο να συλλάβει από αυτόν, ιδίως εξαιτίας ανικανότητας ή αποδημίας του ή επειδή δεν είχαν σχέσεις.
Σύμφωνα με το άρθρο 1469 Α.Κ.: ” Την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο μπορούν να προσβάλλουν:
- Ο σύζυγος της μητέρας.
- Ο πατέρας ή η μητέρα του συζύγου, αν αυτός πέθανε χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα της προσβολής.
- Το τέκνο.
- Η μητέρα του τέκνου.
- Ο άνδρας με τον οποίο η μητέρα, βρισκόμενη σε διάσταση με το σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης.
Η προσβολή γίνεται από το δικαιούμενο αυτοπροσώπως ή από ειδικό πληρεξούσιό του ή, μετά από άδεια του δικαστηρίου, από το νόμιμο αντιπρόσωπό του.”
- Μετά από πόσο χρονικό διάστημα αποκλείεται η προσβολή πατρότητας?
Σύμφωνα με το άρθρο 1470 Α.Κ.:
“Η Προσβολή της πατρότητας αποκλείεται:
- Για το σύζυγο της μητέρας, όταν περάσει ένα έτος αφότου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν, και σε κάθε περίπτωση, όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό.
- Για τον πατέρα ή τη μητέρα του συζύγου, όταν περάσει ένα έτος αφότου έμαθαν το θάνατο του τελευταίου και τη γέννηση του τέκνου.
- Για το τέκνο, όταν περάσει ένα έτος από την ενηλικίωσή του.
- Για τη μητέρα, όταν περάσει ένα έτος από τον τοκετό ή, εφόσον υπάρχει σοβαρός λόγος για τη μη προσβολή κατά τη διάρκεια του γάμου, έξι μήνες αφότου λύθηκε ή ακυρώθηκε ο Γάμος με το σύζυγό της.
- Για τον άνδρα που είχε σαρκική συνάφεια με τη μητέρα, δύο χρόνια από τον τοκετό.
- Εναντίον ποιων προσώπων απευθύνεται η αγωγή προσβολή πατρότητας?
Σύμφωνα με το άρθρο 609 Κ.Πολ.Δ. :
“1. Η αγωγή για την προσβολή της πατρότητας τέκνου γεννημένου σε γάμο απευθύνεται: α) αν ασκείται από τον σύζυγο της μητέρας ή έναν από τους γονείς του, κατά του τέκνου ή του ειδικού επιτρόπου του και της μητέρας του,
β) αν ασκείται από το τέκνο, κατά της μητέρας και του συζύγου της,
γ) αν ασκείται από τη μητέρα, κατά του τέκνου ή του ειδικού επιτρόπου του και κατά του συζύγου. Αν έχει πεθάνει κάποιο από τα παραπάνω πρόσωπα, η αγωγή απευθύνεται κατά των κληρονόμων του αποβιώσαντος, εκτός αν πεθάνει το ίδιο το τέκνο, διαφορετικά απορρίπτεται ως απαράδεκτη.”
Την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο, μπορεί να προσβάλλει κατ άρθρο 1469 παρ. 5 του ΑΚ και ο άνδρας, με τον οποίο η μητέρα, ευρισκόμενη σε διάσταση με το σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια, κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης, μέσα σε δύο έτη από τον τοκετό σύμφωνα με το άρθρο 1470 παρ. 5 ΑΚ.
Κατά το άρθρο 609 Κ.Πολ.Δ., η αγωγή για την προσβολή της πατρότητας τέκνου γεννημένου σε γάμο, απευθύνεται, αν ασκείται από τη μητέρα, κατά του τέκνου ή του ειδικού επιτρόπου του και κατά του συζύγου – τεκμαιρόμενου πατέρα. Ο νομοθέτης του Ν. 2521/1997, που προσέθεσε στους ενάγοντες στη σχετική δίκη και τον άνδρα με τον οποίο η μητέρα ευρισκόμενη σε διάσταση με το σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια, κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης, παρέλειψε να κάνει την αντίστοιχη προσθήκη για την παθητική νομιμοποίηση στο άρθρο 609 παρ. 1 ΚΠολΔ, ερμηνευτικά όμως συνάγεται ότι, όταν ο ενάγων είναι το ανωτέρω πρόσωπο, εναγόμενοι θα πρέπει να είναι οι δύο σύζυγοι και το τέκνο.
Σε κάθε περίπτωση η παθητική αυτή ομοδικία είναι αναγκαστική, για το λόγο ότι η διαφορά επιδέχεται μόνο ενιαία ρύθμιση, επιπλέον δε λόγω των συντρεχουσών περιπτώσεων δεν μπορούν να υπάρξουν αντίθετες αποφάσεις ως προς διαφόρους διαδίκους ή κατ άλλη άποψη καθόσον οι ομόδικοι μπορούν να εναχθούν μόνον από κοινού.
- Μπορεί να αναγνωρισθεί τέκνο ως γεννημένο σε γάμο από τον αληθινό του πατέρα, προ της προσβολής πατρότητας του?
Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου, δεν μπορεί να αναγνωρισθεί από τον αληθινό του πατέρα, πριν χωρίσει προσβολή πατρότητας του συζύγου της μητέρας και εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση.
(πηγή – σχετική νομολογία αποφ. 153/2018 Μον. Πρωτ. Λαμίας – ειδ. διαδικασίας)
Δείτε την συνέχεια του άρθρου στη δ/νση του blog πατώντας ΕΔΩ
Γιώργος Γιαγκουδάκης,
Ειδικός Δικηγόρος Διαζυγίων / Οικογενειακού δικαίου
