του Σπύρου Κύρου
Η Τουρκία αποτελεί τον κοινό παρονομαστή στις ένοπλες συρράξεις στη Συρία, στη Λιβύη, μέχρι πρόσφατα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και στις συγκρούσεις με τους Κούρδους στο Ιράκ και στα ανατολικά της χώρας. Έχει αποδείξει ότι δε σέβεται το Διεθνές Δίκαιο με τις γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, το άνοιγμα των Βαροσίων και τις συνεχείς προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, απειλώντας ευθέως δύο κράτη της ΕΕ. Προσπάθησε να εργαλειοποιήσει τους πρόσφυγες ασκώντας πίεση στα ελληνικά σύνορα και έχει δεχτεί επανειλημμένα κριτική για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου, για το μη σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων και για τις πάμπολλες συλλήψεις ακτιβιστών, δημοσιογράφων και αντιφρονούντων στο αυταρχικό καθεστώς του Ερντογάν.
Με όλα τα παραπάνω θα περίμενε κανείς κάτι διαφορετικό από τις «χλιαρές» κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, κυρώσεις που δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια διεύρυνση προσώπων και εταιρειών που συμμετέχουν στις γεωτρήσεις και που δε θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία.
Από την άλλη μεριά, η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλλε αυστηρότερες κυρώσεις σε αξιωματούχους, σε εταιρείες και στον ίδιο τον πρόεδρο Α. Λουκασένκο στη Λευκορωσία, μετά τις βάσιμες υποψίες για εκλογική νοθεία και τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων. Γι’ αυτό η Ελλάδα μίλησε για υιοθέτηση «δύο μέτρων και δύο σταθμών» για την αντιμετώπιση Λευκορωσίας και Τουρκίας. Ακόμα, η Ελλάδα εξ αιτίας των συνεχών προκλήσεων έκανε λόγο για εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία. Χώρες όμως όπως η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία είναι αντίθετες με την επιβολή κυρώσεων που θα μπορούσαν να βλάψουν την τουρκική οικονομία και με ένα εμπάργκο όπλων, καθώς οι ίδιες έχουν αναπτύξει σχέσεις σε πολλούς τομείς με τη γείτονα χώρα.
Για τη Γερμανίδα καγκελάριο, έχει μεγάλη σημασία ότι η Τουρκία συνεργάζεται με την ΕΕ στο κομμάτι της μεταναστευτικής πολιτικής, έχει δεχτεί εκατομμύρια πρόσφυγες στο έδαφός της και ανήκει στο ΝΑΤΟ. Επίσης, η Γερμανία φιλοξενεί περίπου τρία εκατομμύρια Τούρκους, οι οποίοι προφανώς αποτελούν και ψηφοφόρους. Εκτός αυτών, είναι αξιοσημείωτο ότι το ένα τρίτο των εξαγωγών της γερμανικής αμυντικής βιομηχανίας, ήτοι όπλα και εξοπλισμοί, απορροφώνται από την Τουρκία. Σε απάντηση προς το ζήτημα του εμπάργκο, η Γερμανία ανέφερε πως οι εξαγωγές δεν αφορούν όπλα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις συγκρούσεις της Συρίας και της Λιβύης. Η δήλωση αυτή έγινε ενώ η Γερμανία εξοπλίζει ταυτόχρονα με όπλα τις χώρες: Αίγυπτο, Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Μπαχρέιν και Ιορδανία. Όλες οι παραπάνω χώρες εμπλέκονται στις πολεμικές συγκρούσεις της Υεμένης ή της Λιβύης.
Αντίστοιχα, οι Ιταλικές εξαγωγές όπλων στην Τουρκία παρουσιάζουν μια αυξητική πορεία τα τελευταία χρόνια, ενώ η συνολική αξία αγαθών προς την τελευταία, ξεπερνάει τα 9 δις. Οι ισπανικές τράπεζες είναι οι πιο εκτεθειμένες σε τούρκικο χρέος, κατέχοντας ένα ποσό των 64 δις. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η ναυπήγηση του πρώτου αεροπλανοφόρου που θα αποκτήσει η Τουρκία, του «Αναντολού», το οποίο κατασκευάζεται σε συνεργασία με την ισπανική εταιρεία Navantia και που ακολουθεί τα πρότυπα του αντίστοιχου ισπανικού αεροπλανοφόρου «Χουάν Κάρλος». Τα οικονομικά συμφέροντα αυτών των χωρών είναι βέβαια ευρύτερα, εδώ αναφέρονται κάποια από τα πιο κύρια.
Οι ΗΠΑ δε φάνηκαν τόσο απρόθυμες να επιβάλλουν κυρώσεις που στόχευσαν την Αμυντική Βιομηχανία της Τουρκίας ως αντίποινα για την αγορά των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S400. Με την Πορτογαλία στο τιμόνι της προεδρίας της ΕΕ για το τρέχον εξάμηνο και την Τουρκία να μην αποκλιμακώνει την κατάσταση, με την έκδοση νέων NAVTEX νοτιοανατολικά της Θάσου, αναμένεται εάν στην προσεχή σύνοδο του Μαρτίου θα ακολουθηθεί το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών.
